Tarihe Yardimci Bilim Dallari Ve Ozellikleri Nelerdir?

**CeReN** · 17 Ocak 2024, 10:20

Tarihe Yardimci Bilim Dallari Nelerdir?
Gecmisteki olaylarin arastirilarak ortaya konulmasi ve yorumlanmasinda tarih bilimine yardimci olan bilim dallarinin baslicalari soyledir;

Arkeoloji
Gecmisteki insan topluluklarina ait olan ve tarihsel surec icinde toprak ve su altinda kalmis olan kalintilari, kazi yoluyla arastiran ve ortaya cikaran bilim dalidir. Kazi bilimi olarak tanimlanabilir. Arkeoloji bilimi ozellikle tarih oncesi donemler denilen yazinin bulunusundan onceki devirlerin arastirilmasi noktasinda faydalidir. Arkeoloji biliminin calismalari bugune kadar sayisiz buluntu elde edilerek tarihe isIk tutulmus ve tutulmaya devam edilmektedir.

Cografya
Tarihi olaylarin meydana gelmesinde ya da medeniyetlerin olusumu ve gelisiminde fiziki kosullarin ve cografi durumun dogrudan buyuk bir etkisi vardir. Ornegin insan topluluklarin hayat tarzlari, temel gecim kaynaklari ve uretim bicimleri, medeniyetlerin gelisimi ya da gelisememesi, buyuk oranda cografi kosullar ile baglantilidir. Cografya bilimi, bu etkilerin belirlenmesi noktasinda tarih bilimine yardimci olur.

Kronoloji
Kisaca zaman bilimi olarak tanimlayabilecegimiz kronoloji tarihsel olaylarin gerceklestigi zamanin belirlenmesinde faydalidir. Kronoloji sayesinde tarihsel olaylarin gerceklestigi zamani biliriz. Boylece gecmisten gunumuze gerceklesen olaylarin siralamasini tespit ederek neden-sonuc iliskisi kurabilir, bu baglamda yorumlayabiliriz. Kronoloji ayrica olaylari, gerceklestikleri donemin kosullarinda degerlendirmemizi saglar.

Etnografya
Kisaca kultur bilimi olarak tanimlayabiliriz. Tarihsel surecte toplumlarin, medeniyetlerin gelenek ve goreneklerini, orf ve adetlerini, bu kulturlerin kokenlerini inceleyerek tarih bilimine yardimci olur.

Antropoloji
Irk bilimi seklinde tanimlayabilecegimiz antropoloji toplumlarin etnik kokenleri ve fiziksel ozellikleri ile ilgili incelemeler yapan bir bilim dalidir. Antropolojinin bir kolu olan sosyal antropoloji ise kulturel gelismeleri arastirip inceleyerek tarih bilimine yardimci olur.

Kimya
Kimya biliminde mevcut olan Karbon 14 yontemi, arkeolojik kazilar yoluyla elde edilen buluntularin hangi doneme ait oldugunu ya da kac yillik oldugunu tespit eder. Belgelerin orijinal olup olmadigini tespit eder.

Paleografya
Eski yazi bilimidir. Tarihte insanlar tarafindan kullanilmis olan yazilarin cozumlemesini yapar. Tarih bilimi icin en onemli kaynaklarin basinda yazili kaynaklar gelir. Bu nedenle paleografya, tarih biliminin en fazla yararlandigi bilim dalidir. Tarihte insan topluluklarinin kullandigi ancak gunumuzde kullanilmayan ve unutulmus olan yazilarin cozumlemesini yaparak pek cok tarihsel belge aciga cikarilir. Sumerler’in civi yazisi, Misirlilar’in hiyeroglif adi verilen resim yazisi, Kok Turk ve Uygur alfabesi bu yazilara birkac ornektir.

Epigrafya
Kitabe bilimidir. Paleografiden farkli olarak kitabe ve cesitli mimari yapilar uzerindeki yazilarin incelenip okunmasi ve aydinlatilmasini saglar. Orhun yazitlari (Kok Turkler), Karabalsagun yazitlari (Uygurlar), Yenisey yazitlari (Kirgizlar) gibi kitabeler uzerindeki yazilar, epigrafya biliminin calismalari sonucu acikliga kavusmustur.

Filoloji
Dil bilimi olan filoloji tum dillerin tarihsel kokenleri ve gelisimleri, diger dillerle girdigi etkilesimleri inceleyen bir bilim dalidir. Bu yonuyle filoloji, paleografya bilimi gibi eski yazilarin okunmasi ve incelenmesinde de yardimcidir.

Numizmatik
Eski para bilimidir. Eski paralari inceleyerek hangi doneme ya da topluma ait olduklarini ortaya koyar. Incelenen eski paralar ait olduklari toplumun ya da devletin ekonomik durumlari ve kulturel bir takim ozellikleri hakkinda onemli bilgiler verir.

Diplomasi
Devletlerarasinda yapilmis olan yazismalar, antlasma metinleri, ferman gibi her turlu resmi belgeyi her yonuyle inceleyen bir bilim dalidir.

Toponomi
Yer adlari bilimidir. Tarihi olaylarin gerceklestigi donemin belirlenmesinde tarih bilimine isIk tutar.

Bu temel yardimci bilim dallari disinda onomastik (isimleri arastirir), heraldik (arma bilimi), siciliografya (muhur bilimi), istatistik, felsefe, edebiyat, hukuk gibi, tarih biliminin faydalandigi pek cok bilim dali vardir.

Alinti ~

Forum	Bilgilendirme
Powered by vBulletinÂ® Version 3.8.6 Copyright Â©2000 - 2023, Jelsoft Enterprises Ltd. ForumBizim.Com Forum Sahibi: ForumBizim	5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu geregince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)