Vertigo Icin Iyi Ve Kotu Yiyecekler, Uygulanabilecek Diger Yontemler

**CeReN** · 21 Mart 2024, 11:25

Vertigo, sIklikla odanin donmesi hissi olarak ortaya cikan sahte bir hareket hissidir. Vertigo, genellikle kisinin ic kulagi veya beyniyle ilgili saglik sorunlari (travmatik beyin hasari veya beyin tumoru gibi) nedeniyle ortaya cikan bir hastalik degil, bir semptomdur ve son derece yaygindir. Bu donen odasi hissi ayni zamanda migren (Vestibuler migren) sirasinda veya multipl skleroz, diyabet ve Meniere hastaligi gibi durumlar nedeniyle de ortaya cikabilir. Bas donmesi boyundaki bir sorundan ya da bazi ilaclarin yan etkisi olmasindan da kaynaklanabilir. Farkli sorunlardan kaynaklanabildigi icin belirtiler de bircok farkli sekilde kendini gosterebilir. Hastalarin cogunda vertigo anliktir veya en fazla birkac dakika surer. Bununla birlikte, daha ciddi nedenlerden kaynaklaniyorsa gun boyu suren nobetlere yol acabilir. Cok nadir bir durum olsa da vertigonun 24 saatten fazla surmesi surekli vertigonun gostergesi olabilir. Vertigonun siddeti yalnizca kisiden kisiye degil ayni zamanda olaydan olaya da degisebilir. Hafif bir donem herhangi bir komplikasyon ortaya cikmadan sona erebilir. Siddetli bir nobet dusmeye ve yaralanmaya, bulanti ve kusmaya ve diger sorunlara yol acabilir. Cogu insan vertigoyu odanin dondugu hissi olarak dusunse de, deneyimlenen duyum da farklilik gosterebilir. Oda sanki bir teknedeymis gibi dalgalaniyor, nesneler sallaniyor, egiliyor veya bukuluyor gibi gorunebilir. Donme elemani yaygindir ancak gerekli degildir. Sonuc olarak, bazilari digerlerinden daha ciddi olmak uzere cesitli nedenlerle ortaya cikabildigi icin, vertigo yasayanlar, resmi bir teshis icin tip uzmanina basvurmalidir. Uzmanlarla konusulmasi gereken konulardan biri de beslenmedeki olasi degisIkliklerdir cunku bazi yiyecekler vertigoyu hafifletmeye veya kotulestirmeye yardimci olabilir.

Vertigo Icin Iyi ve Kotu Yiyecekler, Uygulanabilecek Diger Yontemler
Beslenme Vertigo Ataklarini Nasil Etkiler?
Bu hastaligi dogru bir sekilde yonetmek icin beslenme ve vertigo arasindaki baglantiyi anlamak onemlidir. Cogu vertigo vakasi periferik olarak kabul edilir; sorunun kaynagi ic kulaktir. Bazen vertigo merkezi olabilir veya merkezi sinir sisteminin fonksiyonuyla ilgili olabilir. Periferik vertigo (ornegin Meniere) icin sIklikla diyet degisIklikleri onerilir cunku vucut belirli besin maddelerinden yoksunsa bagisIklik sistemi zayif olabilir, bu da kisiyi kulak enfeksiyonlarina ve vestibuler rahatsizliklara karsi daha savunmasiz hale getirebilir. Bazi gidalar vertigoyu tetikleyebilirken bazilari da ataklarin azalmasini saglayabilir. Bu nedenle hangi yiyeceklerin tetikledigini, hangi yiyeceklerden kacinilmasi gerektigini bilmek, bazi basit beslenme degisIklikleri yapmak vertigo belirtileri yasayanlar icin onemlidir.

Vertigoya Yardimci Olabilen Yiyecekler
Bazi gidalarin saglikli bir sivi dengesini korumaya yardimci oldugu ve vertigo belirtilerini hafiflettigi bilinmektedir. Genel sagligi destekleyen ve vestibuler sistemdeki olasi rahatsizliklari azaltan dengeli bir diyetin surdurulmesi, dengenin korunmasi icin cok onemlidir. Iste, vertigo sorunu yasayanlara yardimci olabilecek beslenme tavsiyeleri:

Dogru Miktarda Su
Bol miktarda sivi icmek, sistemdeki sivi ve elektrolit dengesini korumak icin cok onemlidir. Kisi susuz kaldiginda (dehidrasyon) bas donmesi yasayabilir, vertigo semptomlari kotulesir. Bunun bir nedeni, beynin tipki akcigerler, bobrekler, kaslar, dokular vb. gibi dolasim sistemine bagli olmasidir. Ancak susuz kalmak dolasim sistemini ve dolayisiyla beyni etkileyebilir. Ornegin, beyin kandan besin alir ancak beyne yeterli miktarda kan ulasmiyorsa vertigoya bagli bas donmesi yasanabilir. Bu nedenle susuz kalmamak vertigo ataklarini azaltmaya yardimci olur. Su tuketimi genel sagligi ve iyi sivi alimini iyilestirebilir ancak vertigoyu hemen onleyemez veya tedavi edemez. Yeterli su icmek genel saglik icin cok onemlidir ve saglikli bir ic ortam yaratilmasina yardimci olabilir, bu da vertigoyu dolayli olarak kontrol etmeye yardim eder.
Uygun hidrasyon kisinin genel sagligi icin onemlidir fakat su aliminda asiriya kacmak da mumkundur. Yeterince su icmemenin getirdigi saglik sorunlari sIklikla duyulur ancak cok fazla su icmek de kotu olabilir. Cok fazla su tuketmek beyindeki besinleri ve elektrolitleri uzaklastirabilir ve bu da bas donmesine neden olabilir. Vertigo soz konusu oldugunda ne kadar su alindigi buyuk bir fark yaratabilir. Peki, ne kadar su uygundur? Bunun cevabi, dunyanin sicak veya nemli bir bolgesinde yasanmasina, hamile veya emziriyor olmaya ve eger varsa baska saglik sorunlari (mesane enfeksiyonu gibi) gibi faktorlere bagli olarak degisebilir. Genel olarak her gun en az 8 bardak su icerek kisilerin kendini iyi nemlendirmesi onerilir. Su icerigi yuksek, ayni zamanda vitamin ve mineral saglayan karpuz gibi meyveler vucudu sulu tutmak ve bas donmesini onlemek icin tuketilebilir.

Meyveler
Meyveler temel besin maddeleri (vitamin ve mineraller) acisindan cok zengindir. Vertigo icin fayda saglayabilecek meyveleri beslenmeye eklemek sinirleri ve kan basinci seviyesini sakinlestirmeye, vertigo semptomlarini kontrol etmeye yardimci olabilir.

C Vitamini Acisindan Zengin Meyveler
C vitamini acisindan zengin olan meyveler, bas donmesiyle birlikte gelen kotu hislerin hafifletilmesine yardimci olabilir. Bir calismada Japon arastirmacilar, C vitamininin Meniere hastaligi olan hastalara harika sonuclar getirebilecegini kesfetmistir. Meniere hastaligi vertigoya neden olan bir ic kulak rahatsizligidir. Hastaligi olan 22 kisinin sekiz hafta boyunca her gun 300 mg glutatyonla birlikte 600 mg C vitamini tuketmeleri istenmistir. Tum hastalardan 21’i bas donmesinde olumlu iyilesme bildirmistir. Cogu zaman C vitamini iceren besinler denilince akla ilk gelen portakaldir. Ancak 8 adet cilegin bir portakaldan daha yuksek miktarda C vitamini icerebilecegi bilinmektedir. Ayrica cilekler, Meniere hastaligi ve bas donmesine yardimci olabilecek potasyum da icerir. Cilek ayrica iyi bir antioksidan kaynagidir, diyete eklemek manganez ve lif alimini artirmaya yardimci olabilir, yuksek kolesterol ve/veya tansiyon gibi diger saglik sorunlarina da faydali olabilir. C vitamini yuklu diger bir meyve de ananastir.100 gram cig ananas 47,8 miligram C vitamini ile doludur. C vitamini icerdigi icin ananas suyu vucuttaki iltihabi dusuk seviyelerde tutmaya yardimci olmak icin bir alternatif olarak onerilmektedir. Iyi bir C vitamini kaynagi olmasinin yani sira, 100 gram cig ananas 109 miligram potasyum, 13 miligram kalsiyum ve 12 miligram magnezyum icerir. Ananas, sindirime yardimci olabilen ve kansere yakalanma olasiligini azaltmanin olasi bir yolu olarak arastirilan, anti-inflamatuar ozellikleriyle bilinen bir enzim olan bromelain icerir. Bununla birlikte, herhangi bir kisinin ananasa alerjisi olabilir. Aslinda, lateks alerjisi olan birisi, bu meyveye karsi da alerjik reaksiyon gosterebilir. Ahududu, bogurtlen, karadut, yaban mersini ve guava gibi bircok meyve de C vitamini icerir.

Not: Turuncgiller asidik yapida olduklarindan mide asidini artirir. Bu artis mide bulantisina sebep olabilir, vertigo semptomlarini tetikleyebilir. Ornegin, portakal suyu icmek kan basincini dusurur cunku kalp atardamarlarina kan akisini iyilestirme ve dolayisiyla kan basinci seviyelerini dusurme yetenegine sahiptir. Hipertansiyon (yuksek tansiyon) semptomlari olan ve ilacla tedavi edilmesi gereken aterosklerotik hastaligi olan 24 hasta uzerinde yapilan bir arastirma, 6 hafta boyunca gunde yaklasIk 2 bardak portakal suyu icmenin kan basincinda dususe neden oldugunu gostermistir. Bu nedenle dusuk tansiyon sorunu yasayan kisilerde bas donmeleri gorulebilecegi icin portakal suyu uygun bir secim degildir. Vertigo belirtisi olan kisilerin portakal ve portakal suyu tukettiklerinde bas donmesi hissi yasamasi veya artisi soz konusuysa beslenmelerinden portakal, mandalina, greyfurt, limon gibi meyveleri cikarmalari gerekebilir.

Potasyum Iceren Meyveler
Ic kulakta cok fazla sivi olmasi vertigoya neden olabilir. Sivi birikmesi, Ménière hastaliginin bir ozelligidir. Potasyum vucuttaki sivi regulasyonunda (duzenlemesine) rol oynayan onemli bir mineraldir. Ayrica potasyum vazodilator gorevi de gorur, yani kan damari duvarlarindaki gerilimi azaltir. Bu nedenle potasyum acisindan zengin meyvelerin tuketilmesi vertigo belirtilerinin azalmasi konusunda yardimci olabilir. Muz, uzum, seftali ve kayisi gibi meyveler bol miktarda potasyum icerir. Vucut sivilarinin duzenlenmesiyle olan baglantisinin yani sira, diyete potasyum eklemeyi gerektirebilecek baska bir neden daha vardir. Diuretikler bazen vertigoyu tedavi etmek icin kullanilir, ancak vucutta daha dusuk potasyum seviyelerine yol acabilir. Bu nedenle ozellikle muz gibi potasyum zengini bir meyve yemek potasyum kaybini dengelemeye yardimci olabilir. Ek olarak, potasyum kaslar, sinirler ve genel saglik icin onemli bir besindir.

Demir Iceren Meyveler
Anemi vertigoya neden olabilecek hastaliklar arasindadir. Durum demir eksIkliginden kaynaklanir. Anemik insanlar sIklikla bayginlik ve bas donmesi hissederler. Bas donmesi anemiden kaynaklaniyorsa demir iceren meyveler beslenmeye eklenmelidir. Yukarida belirtilen, C vitamin ve potasyum iceren meyveler (cilek, uzum, mandalina, portakal, kayisi, seftali, karadut, bogurtlen, ahududu gibi) ayni zamanda yuksek miktarda demir icerir. Ozellikle kuru uzumde, kuru kayisida demir orani yuksektir. Beslenmeye elma da eklenebilir. Elmalar iyi bir lif ve cesitli vitamin kaynagidir ve demir eksIkliginden kaynaklaniyorsa vertigo tedavisinde yardimci olabilir.

Vertigo Icin Iyi ve Kotu Yiyecekler, Uygulanabilecek Diger Yontemler
B3 Vitamini (Niasin) Iceren Meyveler
B3 vitamininin en ufak bir eksIkligi bile kaygiya, uykusuzluga, depresyona ve sinirlilige neden olabilir. Bu kosullar bas donmesini veya vertigoyu tetikleyebilir. Bu nedenle vertigodan kacinmak icin avokado gibi meyveler secilmelidir. Avokado saglikli yaglar, B3 vitamini ve mineraller acisindan zengindir. Incir, hurma, muz gibi bazi meyveler de B3 vitaminine sahiptir. Bu meyveleri diyete dahil etmek vertigoyla savasmaya yardimci olabilir.

Zencefil
Zencefil, bulanti, kusma ve bas donmesi gibi semptomlari hafiflettigi bilinen harika bir bitkidir. Balikcilarin deniz tutmasini onlemek icin zencefil koku cignedigi soylenir. Bir kisi vertigo oldugunda, dunya onun etrafinda hareket ediyor gibi gorunur. Bilim insanlari zencefilin deniz tutmasi icin potansiyel bir tedavi oldugunu arastirirken ayni zamanda vertigoya da yardimci olabilecegini kesfetmislerdir. Ornegin, 80 donanma ogrencisinin katildigi bir calismada, zencefil kokunun vertigo, bulanti ve kusmayi bastirarak kismen deniz tutmasina yardimci oldugu bulunmustur. Tasit tutmasi ile ilgili baska bir calisma ozellikle vertigoya odaklanmis ve zencefilin vertigo tedavisine yardimci olabilecegi sonucuna varmistir. Bununla birlikte, bu calismanin yalnizca sekiz katilimciyi kapsadigini ve yalnizca ic kulakla iliskili vertigoya odaklandigini belirtmek onemlidir. Yine de zencefil sekiz denegin hepsinde yararli olmustur. Vertigo veya tasit tutmasi hastaligi olanlarin mutlaka zencefil koku cignemesi gerekmez. Caya zencefil tozu ya da rendelenmis zencefil koku eklemek de bir secenektir. Ayrica zencefil ve deniz tutmasini arastiran bir arastirmaci sade, kuru zencefil yemenin yemek borusuna zarar verebilecegini belirtmistir.

Kuruyemisler
Kuruyemisler, semptomlari hafifletmeye ve gun boyu enerjik kalmaya yardimci olan saglikli yaglar, E, A ve B vitaminleri acisindan harika bir kaynaktir. Badem, ceviz, findik, yer fistigi ozellikle B vitamini acisindan zengindir. B vitamini, serbest radikallerin sinirler ve beyin uzerindeki olumsuz etkilerini engelleyen ustun bir antioksidandir. B vitamini eksIkligi olan hastalar sIklikla bas donmesi belirtileriyle karsi karsiya kalir. Bu nedenle tek basina bir atistirmalik olarak bir avuc kuruyemis tuketmek vertigoyu rahatlatabilir. Kabuklu kuruyemisler demir de icerir.

Yesil Yaprakli Sebzeler
Anemik kadinlar daha fazla bas donmesi ataklari gecirme egilimindedir. Bu nedenle yesil yaprakli sebzeler gibi demir acisindan zengin besinlerin tuketilmesi tavsiye edilir. Normal ogune en az bir porsiyon kuskonmaz, brokoli ve baska yesil sebzelerin eklenmesi onerilir. Biber, bakla, mercimek ve fasulye de tercih edilebilir. Sebzeler ayni zamanda C,A ve B vitaminlerine de sahiptir. Bu nedenle vertigo semptomlarini azaltmanin yani sira genel saglik icin bircok fayda saglar.

Yumurta
Vertigonun Meniere hastaligi ve vestibuler migren gibi farkli nedenleri olsa da bir kisinin aniden odanin dondugunu hissetmesinin son derece yaygin bir nedeni, iyi huylu paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) olarak bilinen bir durumdur. Elbette, vertigonun nedeni her zaman bir tip uzmanina teshis ettirilmelidir. Bununla birlikte, bu saglik sorununun potansiyel belirtileri vardir. BPPV’si olan bir kiside basini hareket ettirmenin bir vertigo nobetine yol acmasi cok muhtemeldir. Bunun nedeni, kulagin icinde yerinden cikabilen kucuk kristaller olmasidir. Bu oldugunda vucudu uzanma veya basi yukari kaldirma gibi basit hareketlere karsi daha hassas hale getirebilirler.
Bir arastirma, yeterince D vitamini almamanin BPPV semptomlarini daha siddetli hale getirebilecegine dair kanitlar bulmustur. Neyse ki, yumurta ve ozellikle de yumurta sarisi bu vitamin icin iyi bir kaynaktir. BPPV’si olan kisiler normal yemek planinda bir degisIklik yapmadan, yumurta eklemeden once yine de bir saglik uzmanina danismalidir. BPPV dostu bir menu hazirlamaya calismadan once D vitamininin dusuk olup olmadigi (ve ne kadar dusuk oldugu) tibbi bir uzmana kontrol ettirilmelidir.

Yagsiz Proteinler
Derisi soyulmus ya da cikarilmis tavuk ile balik ve kinoa gibi gidalar enerji seviyelerini korumaya ve vertigo semptomlarini hafifletmeye yardimci olan saglikli ve yagsiz bir protein kaynaklaridir. Yumurta da bu gruba dahil edilebilir.

Balik ve Kabuklu Deniz Urunleri
Bazi vitaminlerin yeterli alinmamasi ilk etapta vertigonun nedeni olabilir. Bu nedenle balik ve kabuklu deniz urunlerinde bulunan bazi besin maddeleri vertigo yasayanlar icin faydali olabilir. Kobalamin (diger adiyla B12 vitamini) genel saglik icin cok onemlidir. Sinirlerin, kanin ve hatta DNA’nin bile bu vitamine ihtiyaci vardir. Dolayisiyla, eger B12 vitamini eksIkligi varsa (ki bu, beslenmede bu vitaminden yeterli miktarda bulunmamasi durumunda ortaya cikabilir), vertigo da dahil olmak uzere bir takim semptomlara neden olabilir. Neyse ki istiridye ve balik B12 alimini artirmaya yardimci olabilir. Kabuklu deniz urunlerini sevmeyenler uskumru gibi bir baligi tercih edebilir. B12 vitamininin yani sira, Omega-3 de cok yararlidir. Omega-3 yag asitleri acisindan zengin gidalar tuketmek vertigonun bir baska nedeni olan Meniere hastaligina yardimci olabilir. Morina, pisi baligi ve somon gibi baliklarin hepsi iyi bir omega-3 kaynagidir.

Kacinilmasi Gereken Yiyecekler
Vertigoyu yonetmek icin en onemli sey uygun beslenmeyi denemek ve dikkatle beslenme aliskanliklarini uygulamaktir. Ozellikle yaygin tetikleyici olan, kisinin yemeyi sinirlamasi veya tamamen tuketmemesi gereken belirli gidalar vardir. Bireysel tetikleyiciler farklilik gosterse de, cesitli yiyecek gruplari sIklikla vertigo semptomlarinin baslangici veya alevlenmesiyle baglantilidir. Vertigo hastalari belirli tetikleyici gidalari taniyip bunlardan kacinarak semptomlarinin sIkligini ve siddetini, gunluk yasam uzerindeki etkisini azaltabilirler. Asagidaki yiyeceklerden kacinilmalidir:

Yuksek Sodyumlu Gidalar
Sodyum vertigoyu tetikleyebilecek ana maddelerden biridir. Tuzlu gidalar vucuttaki onemli bir sodyum kaynagidir. Tuz, vucudun tuttugu sivi miktarini duzenlemeye yardimci olur. Vucut, sodyum ya da tuz seviyeleri yuksek oldugunda, sodyum konsantrasyonunu seyreltmek icin su tutar, bu da fazla sivi tutulmasina neden olur. Kan hacmi ve basinci artarak genel olarak dolasimi ve dengeyi etkileyebilir. Dengeyi ve uzamsal yonelimi duzenleyen ic kulak, sivi seviyelerindeki degisIkliklere karsi ozellikle hassas oldugundan, vertigo hastalarinda sivi dengesindeki bu bozulmaya bagli semptomlar gorulebilir. Yuksek sodyum tuketimi, asiri sivi tutulumuna yol acarak ic kulagin hassas yapilarinda bir dengesizlige, belki de basincin artmasina veya sivi dolu kanallarda bozulmalara neden olabilir. Bu bozulmalar (ic kulaktaki sivi birikmesi) isitme ve denge ile ilgili sinyallerin beyne iletilmesini engelleyerek bas donmesi ve denge kaybi gibi vertigo semptomlarina neden olabilir. Bu nedenle sodyum aliminin azaltilmasi, duzeyinin dusurulmesi atak sIkliginin azaltilmasi acisindan vertigo sorunu olan kisiler icin onemlidir Ancak ogunlerde ve atistirmaliklarda tuzu ve sodyumu azaltmak gorundugu kadar kolay olmayabilir. Beslenmedeki sodyumun %70’inden fazlasi yemege bir miktar sofra tuzu eklenmesinden degil, paketlenmis ve islenmis gida urunlerinden kaynaklanmaktadir. Buna ekmekler, normal ve diyet gazli icecekler, sarkuteri urunleri, cips, cubuk kraker gibi krakerler, patlamis misir, tursu, konserve yiyecekler, misir gevregi gibi kahvaltilik gevrekler, peynir ve dondurulmus gidalar, ve fast food gibi yuksek miktarda sodyum (tuz) iceren yiyecekler dahildir. Ornegin, bir “Big Mac” hamburger menusunde yaklasIk 1000 mg sodyum bulunur ve bu, eger patates kizartmasi yoksa gecerlidir.

Vertigo Icin Iyi ve Kotu Yiyecekler, Uygulanabilecek Diger Yontemler
Kafein ve Uyaricilar
Enerji icecekleri, kahve ve diger uyarici acisindan zengin iceceklerin tuketimi kan basincinda, kalp atis hizinda ve uyaniklikta artisa neden olabilir ve bu da vertigo semptomlarini siddetlendirebilir. Tamamen uzak durmak her zaman gerekli olmasa da vertigo yasayanlarin cay, kahve, enerji icecekleri, alkolsuz, gazli icecekleri veya mesrubatlari en aza indirmesi veya sinirlandirmasi tavsiye edilir. Kafeinsiz icecekler, bitki caylari, su, sut ve az sekerli meyve sulari gibi kafeinsiz alternatifler, dengeleri bozmadan veya bas donmesi hissetmeden en sevdigi iceceklerin tadini cikarmak isteyenler icin iyi bir secenek olabilir.
Cikolata da kafein iceren tatli, cok sevilen bir atistirmaliktir. Cikolata bir vestibuler migren tetikleyicisidir. Vestibuler migren denge sorunlari, dezoryantasyon (oryantasyon veya yonelim bozuklugu), bas donmesi, bulanti ve kusma gibi cok cesitli semptomlara neden olabilir. Bu tur migreni olan bir hasta ayni zamanda seslere ve harekete karsi daha duyarli hale gelebilir. Ornegin, bir supermarket reyonunda yururken baslarini en ust rafa dogru cevirdiklerinde bas donmesi veya mide bulantisi hissedilebilir. Bu nedenle, en sevilen yiyeceklerden biri olan cikolatanin bas donmesine neden oldugundan suphe ediliyorsa, bir yemek gunlugu tutulabilir ve onun diyetten cikarilmasi denenebilir.

Islenmis Gidalar ve Katki Maddeleri
Bircok islenmis gidada monosodyum glutamat (MSG), yapay tatlandiricilar, yapay renkler ve lezzet arttiricilar gibi kimyasallar bulunmaktadir. Islenmis gidalarda, corbalarda ve baharat karisimlarinda sIklikla bulunan MSG, migrenle iliskilendirilmistir ve bazi vertigo semptomlarini kotulestirebilir.
Sekersiz urunlerde sIklikla kullanilan sekerden 200 kat daha tatli olan aspartam, sukraloz ve sakarin gibi yapay tatlandiricilar norotoksIk etkilere sahip olabilir ve hassas kisilerde vertigo semptomlarini siddetlendirebilir. Aspartam tuketimiyle ilgili endiseler vucut tarafindan islenirken bir kisminin metanole donusmesinden kaynaklanir. Metanolun kisinin sagligi icin potansiyel olarak kotu oldugu konusunda endiseler vardir. Bu nedenle bireyin aspartamda bulunan bir amino asidi parcalamakta sorun yasadigi bir bozukluk olan fenilketonurisi (PKU) olan kisiler haric, aspartamin genel nufus icin guvenli oldugunu kabul edildigini belirtmek onemlidir. Bununla birlikte vestibuler migren geciren birinin aspartam icerenler gibi potansiyel tetikleyici gidalari kesmesi gerekebilir. Bir urunun aspartam icerip icermediginden emin olmayanlar “sekersiz”, “sifir seker”, “azaltilmis seker” ve “light” gibi birkac anahtar kelime ve kelime obegine dikkat etmelidir. Ancak gercekten emin olmak isteyenler Besin Degerleri Etiketini kontrol etmelidir. Aspartam icerebilecek yiyecekler (nasil yapildiklarina bagli olarak) arasinda sakizlar, gazli icecekler, salata soslari, sekerlemeler, dondurmalar ve ketcaplar bulunur. Vertigosu olan bireyler, islenmis gida alimlarini sinirlandirarak ve katki maddelerinin farkinda olarak vertigo semptomlarini tetikleme veya siddetlendirme risklerini azaltabilirler. Tam, taze gidalari secerek ve dogal bilesenlerle yemekler yaparak daha saglikli ve daha vertigo dostu bir beslenme stratejisi elde edilebilir.

Yuksek Sekerli Gidalar
Cogu insan gazli icecek, sporcu icecekleri, enerji icecekleri ve sekerli meyve suyu veya cay gibi icecekler yoluyla oldukca fazla seker alir. Seker de tuz gibi fazla sivi tutulmasina neden olabilir. Bunun nedeni, cok miktarda seker tuketildiginde ortaya cikan bir domino etkisidir. Temel olarak, seker bir insulin tepkisini tetikler, bu da vucudun daha fazla sodyum ve dolayisiyla daha fazla su tutmasina, dolayisiyla bas agrisina ve vertigo semptomlarina yol acabilir. Ozellikle, yuksek fruktozlu misir surubu, bal, sekerleme, dondurma, pismis urunler (kekler, muffinler, turtalar, kurabiyeler), cikolata ve sofra sekeri gibi basit sekerler, vertigo icin iyi secimler olmayabilir. Tatli yeme ihtiyaci farkli sekillerde giderilebilir. Taze meyveler tatlidir ve dusuk miktarda sodyum icerir. Tatli patates gibi yiyecekler daha fazla miktarda kompleks (karmasIk) seker icerir ve bu daha iyi bir secim olabilir. Bununla birlikte, diyete herhangi bir ekleme veya cikarma yapmadan once daima bir doktorla konusulmalidir.

Bazi Peynirler
Vertigo ve migren semptomlarinin bir arada gorulebilecegine ve belirli gidalarin her iki duruma da yol acabilecegine dair yeterli kanit bulunmaktadir. Vucudun immunolojik tepkisinde rol oynayan bir kimyasal olan histaminin bazi kisilerde migrene neden oldugu gosterilmistir. Yillanmis, olgunlastirilmis peynirler (cedar, Stilton, Brie ve Camembert gibi), kurutulmus, fume etler, fermente yemekler, salamura gidalar ve cesitli deniz urunlerinde histamin orani yuksektir. Bu gidalarin alimini sinirlandirmak bas agrisi olasiligini azaltmaya ve vertigo semptomlari hafifletmeye yardimci olabilir. Peyniri seven ancak migren ve bas donmesi riskini goze almak istemeyenler icin ricotta, krem peynir, Amerikan peyniri ve koy peyniri gibi peynirler gibi secenekler vardir. Peynirin bir tetikleyici olup olmadigindan emin olmayanlar, bir gunluk tutmaya baslayabilir ve hangi peynirleri yedigini, ne zaman migren ve bas donmesi nobetleri gecirdigini not edebilir.

Tiramin Acisindan Zengin Gidalar
Tiramin bir amino asittir, vestibuler migren de dahil olmak uzere yaygin bir migren tetikleyicisi olarak bilinir. Migrenle iliskili vertigo yasayanlar icin, buyuk miktarlarda tiramin amino asit iceren gidalari azaltmak iyi bir fikir olabilir. Tiramin, norepinefrin adi verilen, kan damarlarini daraltan, kan basincini degistiren ve bas agrilarina yol acabilen bir kimyasalin (norotransmitter ) daha fazla uretilmesine neden olabilir. Tiramin acisindan zengin yemekler, hassas kisilerde kan basincinda ani degisimlere neden olabildigi icin ic kulaktaki hassas dengeyi bozabilir ve vertigo semptomlarina neden olabilir. Tiramin duyarliligi kisiden kisiye degisir ve vertigo yasayan herkesin buna duyarli olmayabilir. Tavuk cigeri, sucuk, sosis, salam, fume etler, eksi krema, yogurt, salamura balik, eski, olgunlasmis peynirler (Kuflu peynirler, eski cedar peyniri, Camember, parmesan, provolon, mozzarella veya Isvicre peyniri gibi), cikolata, muz, turuncgiller gibi gidalarda bulunur. Tekrarlayan migreni olan hastalar yuksek konsantrasyonda tiramin iceren bu gidalardan uzak durmalidir. Bir gida gunlugu tutmak ve kisinin tiramin orani yuksek yemeklere verdigi tepkileri takip etmek, spesifik tetikleyicilerin belirlenmesine yardimci olabilir ve tiraminin vertigo semptomlarinin siddetlenmesine katkida bulunup bulunmadigini ortaya cikarabilir.

Sut Urunleri
Bazi sut urunlerinde, ozellikle de yillanmis ve fermente edilmis turlerinde daha fazla miktarda tiramin ve histamin bulunur. Bu maddeler migren baslangiciyla iliskilendirilmistir ve hassas kisilerde vertigo semptomlari uzerinde etkili olabilir. Yuksek miktarda tiramin ve histamin iceren sut urunleri arasinda yillanmis peynirler, yogurt ve bazi kulturlu sut urunleri bulunmaktadir. Kisiye bagli olarak sutun vertigo belirtileri uzerinde farkli etkileri olabilir. Bazi vertigo hastalari herhangi bir olumsuz yan etki yasamadan sut tuketebilirken, digerleri laktoz intoleransi ile de mucadele eder; bu da sistemlerinin sut ve diger sut urunlerindeki seker olan laktozu parcalamakta zorluk cektigi anlamina gelir. Sut urunleri tuketimi kabizlik, siskinlik, gaz ve ishal gibi gastrointestinal sIkintilara neden olabilir. Bu sindirim sorunlari dolayli olarak vestibuler sistemi etkileyerek vertigo semptomlarini siddetlendirebilir. Sut ya da sut urunleri bazi kisilerde olasi alerjilerin semptomlarini da kotulestirebilir.

Alkol
Metabolitleri beyin ve ic kulak icin toksIk olan alkolun tuketimi migren, mide bulantisi, denge sorunlari ve bas donmesi gibi semptomlari tetikleyebilir. Dengeyi ve uzamsal yonelimi korumaktan sorumlu olan vestibuler sistem alkolden etkilenebilir. Alkolun merkezi sinir sistemini yavaslatici etkileri, ic kulagin beyinle iletisim kurma ve duzgun calisma yetenegini etkileyerek vertigo semptomlarina neden olabilir. Bir idrar sokturucu olarak alkol, idrar cikisini artirarak bedensel sivi kaybini (dehidrasyon) tesvik eder. Dehidrasyon, ic kulaktaki sivi dengesini degistirerek bozulmalara ve vertigo semptomlarina neden olabilir. Alkolun sebep oldugu vertigo semptomlarini azaltmak icin olculu icmek veya tamamen icmekten kacinmak en iyisidir. Eger alkol tuketimi tercih ediliyorsa, bunun olculu bir sekilde yapilmasi ve tolerans seviyesine dikkat edilmesi tavsiye edilir.

Baharatli Gidalar
Aci biber veya aci soslar gibi baharatli yiyeceklerin tuketilmesi kan damarlarinin genislemesine ve kan dolasiminin artmasina neden olabilir. Denge ve dengenin korunmasi icin gerekli olan ic kulaga giden kan akisi bu genislemeden etkilenebilir. Kapsaisin ve diger baharatli maddeler, agri ve isi duygularini ileten noronlari aktive edebilir. Bu sinir uyarimi vestibuler sistemi etkileyerek vertigo, bas donmesi veya donme hissine neden olabilir.

Yaglar ve Kizarmis Gidalar
Yag orani yuksek diyetler, ozellikle de sagliksiz doymus ve trans yaglar icerenler, kardiyovaskuler sorunlarin baslamasini hizlandirabilir. Bu yaglar kolesterol seviyelerini yukseltme, kan damarlarini tikama ve hatta denge ve dengeyi korumak icin gerekli olan ic kulaga yeterli kan akisini bozma yetenegine sahiptir. Kizartilmis ve islenmis gidalardaki trans yaglar ve omega-6 yag asitleri gibi sagliksiz yaglar vucutta enflamasyona (iltihaplanmaya) neden olabilir. Kronik inflamasyon dokulari, kan damarlarini ve sinirleri etkileyerek vertigo semptomlarina ve genel denge sorunlarina katkida bulunabilir. Asit reflusu, hazimsizlik ve siskinlik, zararli yag orani yuksek kizarmis yemeklerden kaynaklanan gastrointestinal (mide-bagirsak) problemlerdir. Bu gastrointestinal problemler dolayli olarak vestibuler sistemi etkileyebilir ve vertigo semptomlarini siddetlendirebilir.

Salisilat Iceren Gidalar
Cok sayida meyve, sebze, ot ve baharat salisilat icerir. Salisilatlar, hasereleri uzaklastirmak da dahil olmak uzere cesitli amaclar icin organik bitki bilesIkleri olarak is gorurler. Salisilatlar bazi insanlarda hassasiyete veya intoleransa, salisilat bakimindan zengin gidalarin tuketilmesi ise vertigoya neden olabilir veya kotulestirebilir. Meyveler, turuncgiller, domates, biber, uzum, kiraz ve kori tozu, kirmizi biber ve tarcin dahil olmak uzere bazi otlar ve baharatlar salisilat bakimindan yuksektir. Herkesin salisilatlara farkli tepki verdigi unutulmamalidir. Bazi insanlar herhangi bir olumsuz etki yasamadan belirli bir duzeydeki salisilati tolere edebilirler.

Sonuc
Vertigonun kesin nedeni hala belli olmasa da bu durum kadinlarda daha yaygindir. Beslenme ve vertigo arasindaki baglantiyi anlamak, semptomlari azaltmak ve dengeyi yeniden saglamak icin akillica kararlar verilmesine yardimci olabilir. Genetik, yasam tarzi ve cevresel faktorlerin yani sira beslenme aliskanliklari, donme veya dengesizlik hissi ile karakterize edilen vertigoyu etkileyebilir. Bircok calisma, diyette ayarlama yapmanin migren ve vertigo ataklarinin olasiligini ve yogunlugunu azaltabilecegini ortaya koymaktadir. Bazi kisiler yemek yemedikleri takdirde semptomlarinin kotulestigini belirtirler, bu da oruc tutmanin ve ogun atlamanin ataklarin siddetini artirabilecegini ortaya koyar. Yuksek sodyumlu gidalardan kacinarak, kafein ve uyarici alimini azaltarak, islenmis gidalari ve katki maddelerini en aza indirerek, migrene neden olan gidalarin farkinda olarak, alkol, baharatli gidalar, sut urunleri ve yaglar hakkinda bilincli kararlar alarak vertigo semptomlarini yonetmek icin proaktif onlemler alinabilir. Diyet degisIklikleri kisiye ozel olmalidir ve tavsiye icin diyetisyenlere veya saglik uzmanlarina danisilmalidir. Dengeli ve vertigo dostu bir diyet uygulayarak genel yasam kalitesi artirilabilir ve denge uzerindeki kontrol yeniden kazanilabilir.

Vertigo Icin Iyi ve Kotu Yiyecekler, Uygulanabilecek Diger Yontemler
Vertigoya Karsi Diger Yontemler
Vertiyoya karsi uygulanabilecek beslenme onerileri disinda denenebilecek baska yontemler de vardir. Bunlara asagida deginilmistir.

Takviyeler
Meyve ve sebze yemenin yani sira bagisIklik sisteminizi guclendirmek ve vertigoya neden olan durumlardan kacinmak icin vitamin takviyeleri alinabilir. Takviyeler daha dengeli ve semptomsuz hissedilmesine yardimci olabilir.
Stres Azaltma Teknikleri
Asiri stres kisileri vertigoya daha yatkin hale getirir veya mevcut ataklari daha da kotulestirebilir. Meditasyon, yuruyus, yoga, yatmadan once sicak bir banyo yapmak veya masaj yaptirmak gibi saglikli stresle basa cikma mekanizmalari uygulanabilir.
Gunes Isigi
D vitamini eksIkligi pozisyonel vertigoyu daha da kotulestirebilir. Biraz gunes isigi almak D vitamini seviyesini yukseltmeye yardimci olabilir. Gunes isigi UVB isinlari icerir ve dogrudan cilde temas etmesi D vitamini uretilmesine yardimci olabilir.
Iyi Bir Gece Uykusu
Yeterli uyku eksIkligi vertigoyu tetikleyebilir. Her gece ortalama 7-8 saat arasinda tam ve dinlendirici bir uyku gereklidir. Ayrica yatakta nasil hareket edildigine de dikkat edilmelidir. Vertigo atagi gecirme sansini en aza indirmek icin konum cok hizli degistirilmemelidir. Basa ve kulaklara yeni konuma uyum saglamasi icin yeterli zaman taninmalidir.
Kanalit Yeniden Konumlandirma Manevralari
Iyi huylu paroksismal pozisyonel vertigo, kucuk kalsiyum kristallerinin ic kulagin yanlis bolgesine yer degistirmesinden kaynaklanir. Manevralar, vertigo belirtilerini hafifletmek icin bu kulak kristallerinin yeniden konumlandirilmasina yardimci olabilir. Epley manevrasi, sIklikla kullanilan kanalit yeniden konumlandirma manevrasidir.
Vestibuler Rehabilitasyon Tedavisi
Vestibuler rehabilitasyon, vestibuler sistem gibi denge duygusundan sorumlu organlari iyilestiren bir fizik tedavi seklidir. Bu terapi, el-goz koordinasyonunu, kas gucunu, denge duygusunu ve dayanikliligi gelistirmeye yonelik egzersizleri icerir.
Ust Servikal Kayropraktik
Ust servikal kayropraktik bakimi adi verilen modern bir kayropraktik uygulama oldukca onemlidir. Bu alternatif tedavi sekli omurganin en ustteki kemiklerine odaklanir. Ust servikal omurga (boyun) sIklikla vertigonun ve bununla iliskili durumlarin kaynagidir. Boyun kemiklerinden biri (C1 veya C2 omurlari) hizadan ciktiginda, ic kulak sivisinin uygun olmayan sekilde bosaltilmasina ve beyin sapi arizasina yol acabilir. Ust servikal kiropraktorler, kemiklerin dogru pozisyonlarina donmesini tesvik eden dogal bir yontem kullanarak yanlis hizalamayi duzeltir. Teknik, ust servikal omurganin dogru sekilde hizalanmasini saglamak icin son derece hassas, yumusak ve guvenlidir. Ozellikle vertigo ataklarinin nedeninin boyundaki yanlis hizalama oldugundan suphe duyuluyorsa ve vertigonun kalici olarak nasil tedavi edilecegi sorusunun cevabi isteniyorsa, mumkun olan en kisa surede bir ust servikal kayropraktore danisilmalidir. Bir muayene ile ust servikal yanlis hizalamanin olup olmadigi ortaya cikarilabilir.

Kaynak: https://www.bilgiustam.com/vertigo-i...ger-yontemler/

Forum	Bilgilendirme
Powered by vBulletinÂ® Version 3.8.6 Copyright Â©2000 - 2023, Jelsoft Enterprises Ltd. ForumBizim.Com Forum Sahibi: ForumBizim	5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu geregince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)