COVID oksurugunun ozellikleri
Fark nasil anlasilir?
Oksuruk, COVID-19’un en belirgin semptomlarindan biridir. Ancak oksuruk ayni zamanda grip, soguk alginligi, solunum sinsityal virusu (RSV) ve mevsimsel alerjiler gibi diger bircok durumun da tipik bir belirtisidir.
Oksuruyorsaniz bunun COVID-19’dan mi yoksa farkli bir durumdan mi kaynaklandigini nasil anlayacaginizi merak ediyor olabilirsiniz. Bu makale, farki anlamanin bazi yollarini inceleyecektir.


COVID-19 oksurugu nasil bir duygu ve sese benziyor?
2021’de yayinlanan arastirmada, bir kisinin oksuruk yoluyla COVID-19’u tespit edip edemeyecegini belirlemek icin cikardigi sesler incelenmeye calisildi.
Ornegin bogazini temizlemek icin oksuren bir kisi ile bir hastaligi oldugu icin oksuren biri arasindaki farki soyleyebildiler. Ancak 2022’de yapilan bir arastirmaya gore, oksuruk sesini tespit ederek COVID-19’u kesin olarak teshis etmenin bir yolu yok.
COVID-19 ile iliskili oksuruklerin yaklasIk ucte ikisi mukus uretmeyen kuru oksuruklerdir. Bu, cogu oksurugun kuru ve kesici olacagi anlamina gelir. Kuru oksurukte, oksurmeye basladiktan sonra oksurugu durdurmak genellikle zordur.
Yine de, COVID-19 hastasi oldugunuzda bazen oksurerek mukus cikarabilirsiniz.
Bu ozellikler, vucudunuzun bir tur tahris edici maddeden kurtulmaya calistigi “normal” oksurukten farklidir. Bu tur oksurukler genellikle kendi kendini sinirlar ve gun boyu devam etmez.
Bir uygulama COVID-19 oksurugunu tespit edebilir mi?
2020 arastirmasina gore yeni yapay zeka (AI) teknolojisi, COVID-19 oksurugunu diger oksuruk turlerinden ayirt edebilir. Bir AI uygulamasinin kullanicilari, uygulamanin buyuk bir veri tabaniyla karsilastirdigi oksuruk seslerini gonderebilir. Sonuclar 2 dakika icinde elde edilir.
Bu arac bilimsel bir teshis koyamasa da insanlarin ve doktorlarin COVID-19’u daha etkili bir sekilde teshis etmesine yardimci olabilir. Bu teknolojinin gelistirilmesine yardimci olmak icin klinik arastirmalar devam etmektedir.
Test: Oksurugumun COVID-19’dan mi yoksa baska bir seyden mi kaynaklandigini nasil anlarim?
Oksurugunuzu dinleyerek COVID-19’a mi yoksa baska bir seye mi yakalandiginizi soylemek zordur. Ancak COVID-19’a sIklikla baska belirgin semptomlar da eslik ediyor.

Bunu anlamanin en kesin yolu test yapmaktir. COVID-19’a mi, gribe mi yoksa her ikisine birden mi sahip oldugunuzu belirleyen testleri kullanabilirsiniz ve evet, hem COVID-19’a hem de gribe ya da baska bir viruse ayni anda yakalanabilirsiniz.
Ayrica burun suruntusu kullanilarak yapilan hizli tani testiyle RSV acisindan da test edilebilirsiniz. Soguk alginligi icin ozel testler mevcut olmasa da bazen diger kosullari ekarte etmenize yardimci olabilirler. Bir saglik uzmani COVID-19, RSV ve gribi dislarsa oksurugun olasi nedeni soguk alginligi olabilir. Soguk alginligi ayni zamanda grip, RSV veya COVID-19 kadar uzun surmez.

COVID-19 Oksurugunun Tedavisi Nedir?
COVID-19’a bagli bir oksurugunuz varsa goguste rahatsizlik hissedebilir ve uykuda kesinti yasayabilirsiniz; bu, dinlenmeye ve iyilesmeye calisirken endise verici bir durumdur.
Oksurugunuzu ozel olarak gidermek icin kullanabileceginiz bazi yontemler sunlardir:

Gun boyunca bol miktarda sivi tuketin. Bu, bogazinizin nemli kalmasina yardimci olur ve tahrisi azaltir.
Evinizdeki hava cok kuruysa soguk buharli nemlendirici kullanin. Bol miktarda buhar uretmek icin kapi kapaliyken de sicak bir dus alabilirsiniz.
Dondurma, sicak cay, et suyu veya buz parcaciklari gibi soguk veya sicak yiyecekler tuketin. Bunlarin hepsi tahris olmus bogazlari rahatlatabilir ve oksurugu azaltabilir.
Recetesiz (OTC) oksuruk pastillerini veya oksurugu azaltan lolipoplari dusunun.
Bir cay kasigi bal tuketin. (1 yas alti bebeklerin guvenlik acisindan bal tuketmemesi gerekmektedir.)
Mukus cikaran islak bir oksurugunuz varsa oksuruk ilaci kullanmak tartismali olabilir. Oksurugunuzu bastirirsaniz mukusun tamamini cikaramayabilirsiniz. Bunun yerine, mukusu oksurerek cikarmaniza yardimci olacak bir oksuruk balgam sokturucu almak isteyebilirsiniz.
Kuru oksurugunuz varsa (ki bu da COVID-19’un tipik bir ornegidir), oksuruk kesici ilaclar almak yardimci olabilir.
Sikca Sorulan Sorular
Asagida COVID-19 ve oksuruk hakkinda cok sIk olarak sorulan bazi sorular yer almaktadir.
COVID Oksurugu Ne Kadar Surer?
2021’de COVID-19 nedeniyle hastaneye kaldirilan kisileri kapsayan bir arastirmaya gore, yaklasIk %2,5’i hastaneye kaldirildiktan sonra 11,2 ay suren bir oksuruk bildirdi.
Cogu insanin oksurugu bu kadar uzun surmese de, 2021’de yapilan bir arastirma, insanlarin yaklasIk %19’unun, COVID-19 semptomlarinin cogunu atlattiktan sonra oksuruk yasadigini ortaya cikardi.
Oksuruk, hava yollarini mukus, toz ve diger tahris edici maddelerden temizlemeye yardimci olan bir reflekstir. Oksuruk ayni zamanda tahris olmus solunum yollarinin bir belirtisi de olabilir. COVID-19’dan kurtulduktan sonra bile solunum yollarinizin iyilesmesi biraz daha uzun surebilir.
COVID oksurugu geceleri kotulesiyor mu?
Oksurukler birkac nedenden dolayi geceleri daha da kotulesme egilimindedir.
Burun akintiniz varsa duz yatmak geniz akintisini kotulestirebilir. Bu, mukusun bogazinizin arkasindan asagi aktigi, onu tahris ettigi ve oksurmenize neden oldugu anlamina gelir.
Ayrica kuru oksurugunuzun geceleri daha kotu oldugunu fark edebilirsiniz, cunku genellikle ic mekandasiniz, hava daha kuru ve solunum yollarinizi daha fazla tahris ediyor. Soguk buharli nemlendirici kullanmak bu olusumu azaltmaya yardimci olabilir. (Fakat nemlendiriciyi kullanmadiginiz zamanlarda temiz ve kuru tuttugunuzdan emin olun).
Covid-19 Hastalarinda Mukus Oksurmek Tipik midir?
2021’de yapilan bir arastirmaya gore, COVID-19’lu katilimcilarin yaklasIk %67’si kuru oksuruk yasadi. Kuru oksurukte mukus ortaya cikmaz. Diger %33’u ise oksurerek mukus veya balgam cikardigini bildiriyor.
COVID-19 Kan Oksurmenize Neden Olabilir mi?
Kanli oksurme (hemoptizi), COVID-19’un cok nadir gorulen bir belirtisidir. COVID-19 hastalarinin yaklasIk %1-5’i bu semptomu yasamaktadir. 2020 arastirmasina gore enfeksiyonunuz zaturreye yol aciyorsa veya ayni zamanda pulmoner emboliniz varsa bu en yaygin gorulen durumdur.
Hemoptizi tibbi bir acil durum olabilir. Bir cay kasigindan fazla kan oksururseniz mumkun olan en kisa surede bir saglik uzmanina basvurmayi dusunun.

COVID-19 oksurugu genellikle kuru bir oksuruktur. Ates ve yorgunluk gibi diger semptomlar da buna eslik etme egilimindedir. Oksurugu recetesiz yontemlerle tedavi etmek, iyilesirken daha kolay dinlenmenize yardimci olabilir.
Bazi belirtiler, COVID-19 oksurugunuzun ciddi olabilecegini dusundurebilir. Kanli oksuruyorsaniz veya oksurugunuz nefes darligi hissetmenize neden oluyorsa derhal tibbi yardim alin.