Kar Taneleri Masum Degildir, Karda Bakteriler Bulunabilir

**CeReN** · 31 Ocak 2024, 11:46

Buz kristalleri havadaki nemin icindeki bir cekirdek parcacigin (havadaki bir toz parcacigi veya polen tanesi gibi) etrafinda olusur ve su buhari yogunlasip dondugunda bir kar tanesi meydana gelir. Kar tanesi dairesel bir sekil tasiyor gibi gorunurler fakat gercekte atomik duzeyde olusan altigen bir sekle sahiptir cunku su molekulleri kararli kristal yapilar halinde birbirine baglanir. Suyun donmaya basladigi sicaklik 0 santigrat derecedir. Suyun aslinda 0 derecede donmadigi ortaya cikmistir. Aslinda cok daha dusuk sicakliklarda donar. Saf su H2O’dur. Dunyada cok fazla saf su yoktur. Saf oldugundan 0 santigrat derecede donmaz fakat icine kir, bakteri gibi biyolojik materyaller (mikroskobik parcaciklar) eklenirse, aninda donacaktir. Bu parcaciklar yogunlasma icin cekirdek gorevi gorur ve “buz cekirdegi olusturucular” ya da buz uzmanlari arasindaki adiyla cekirdeklenme baslaticilar (nukleatorler) olarak bilinirler. Toz ve kurum makul buz cekirdegi olusturucu maddelerdir ancak buzun kendiliginden olusmadigi – 10 ila -7 santigrat derecenin uzerindeki nispeten sicak kosullarda (ornegin – 2 santigrat derece civarindaki daha yuksek sicakliklarda) donma surecini baslatabilen bakteriler en verimli cekirdeklenme baslaticilardir. Bunun nedeni bakteriyel hucre duvarlarinin bilesenlerinin, kar taneleri olusturmak icin harika iskeleler olusturmasidir, yani bu sicakliklarda olusan kar tanelerinin merkezinde canli bir bakteri (ya da canli olmayan bir bakteri), bir miktar mantar ya da polen bulunabilir.

Kar Taneleri Masum Degildir, Karda Bakteriler Bulunabilir
Bakterilerin Buz Yapma Gucu

Bakterilerin buz kristallerinin buyumesini tohumlama yetenegi yaklasIk 40 yildir bilinmektedir. Ancak ilk kez, yapilan bir arastirma sonucunda, ABD’de Louisiana eyaletinde, Baton Rouge’daki Louisiana Eyalet Universitesi’nde biyolojik bilimler yardimci docenti olan Brent Christner tarafindan hazirlanan yeni bir makale, bu canli buz yapicilarin ne kadar yaygin oldugunu gostermistir. Bir mikrobiyolog olan Christner daha sonra ayni zamanda buz ve kar konusunda da uzman olmustur.

Montana Eyalet Universitesi’nden bitki patologu David Sands, bitkileri enfekte eden bazi bakterilerin yagis nedeniyle buyuk mesafelere yayilabilecegini ilk kez one surdugunde, bazilari onun fikrinin cilginca oldugunu dusunmustur. Ancak yeni arastirmalar Sands’in fikrinin aslinda gecerli oldugunu soylemektedir. Normalde bitkilerde yasayan bakteriler gokten yagmaktadir. Bakterilerin atmosfere salinmasi ve gercekten bir bulutun icine girmesi durumunda yagisa yol acabilecegi fikri Christner’in cok ilgisini cekmistir. Yeni arastirmaya onculuk eden Christner ve meslektaslari, Fransiz Alpleri, Montana ve Kanada‘nin Yukon bolgesi (Wheaton Nehri Vadisi’ndeki bir buzuldan) ve Antarktika’daki Ross Adasi dahil olmak uzere19 farkli bolgeden taze kar ornekleri toplamislardir. Toplanan karlar eritilmis ve filtrelenerek buz cekirdekleyicileri izole edilmistir. Her bir bolgedeki cekirdekleyiciler arasinda DNA iceren hucrelerin izlerine rastlanmis, cekirdeklerin %85’inin bakteri oldugu tespit edilmistir. Bakteri icerigi en zengin karin Fransa‘da oldugu, onu Montana ve Yukon’un izledigi kesfedilmistir. Hatta Antarktika’daki karda bile bulunmustur. Bu bakteriler onlara buz yapma gucunu veren ozel bir proteine (buz kristalinin yuzeyini, kafes yapisini taklit eden, buz cekirdekleyici bir protein) sahiptir. Boylece buz kristali olusumunu arttirdigi dusunulmektedir.

Fransa’dan alinan orneklerin yakinlarda cok sayida bitki ortusu bulunmaktadir. Bitki ortusu olmayan Antarktika gibi bir yerdeki karda da bakterinin bulunmasi bu bakterilerin oraya diger kitalardan gelmis olabilecegini dusundurmektedir. Aslinda gokyuzunde dolasan, kar ve hatta yagmur yagdirabilecek cesitli bakteri turleri vardir. Ornegin, Kaliforniya’daki Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvari’ndan mikrobiyal ekolojist Gary Andersen’in de aralarinda bulundugu bazi arastirmacilar, Teksas sehirlerinin uzerindeki havada 2.000 kadar mikrop cesidi bulmuslardir. Atmosferde genis bir dagilim gosterdikleri aciktir. Eger atmosferde bulunuyorlarsa, bulutlarin icine girmemeleri icin hicbir neden yoktur. Atmosfer, neredeyse bakterilerin bir bitkiden digerine serbestce tasinmasini saglayan dev bir tasima bandi ya da otoyol olarak dusunulebilir. Bakteriyel buz cekirdegi olusturucularin cogu bitkileri enfekte eder ve arastirmayi yapanlar bunlarin enfekte konakcilarin yuzeyinden ruzgarla uzaklastirilmis olabilecegini dusunmektedir. Cok kucuk ve hafif olan (o kadar hafiftirler ki dunya yuzeyine inemezler) bakteriler bir kez havalandiktan sonra ust atmosfere ulasabilirler ve dikkate deger mesafelere tasinabilirler. Havadan daha hafif olan bu bakteriler yere, yasamlari icin ihtiyac duyduklari bitkilere yagislar araciligi ile iner. Suya baglandiklarinda, su 0 santigrat derecede donabilir hale gelir ve kar yagmasini mumkun kilar. Daha sonra asagi suzulur, bitkilerin uzerine duser, buz bitkilerin yuzeyine zarar vererek bakterilerin iceri girmesi icin bir aciklik olusturur ve bakterilerin yasam dongusu devam eder.

Alinti ~

Forum	Bilgilendirme
Powered by vBulletinÂ® Version 3.8.6 Copyright Â©2000 - 2023, Jelsoft Enterprises Ltd. ForumBizim.Com Forum Sahibi: ForumBizim	5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu geregince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)