Kirmizi periler tarihin en unlu sehir efsanelerinden birinin parcasidir. Ortaya cikip kaybolma hizlari, onlara taniklik edecek kadar sansli olanlarin onlari tek bir test bile yapmadan tanimlamalarina neden olmustur.

1989 yilinda ilk kez fotograflandilar. Fotograf siyah beyaz cekildi. Bes yil sonra, 1994’te, ilk renkli fotograf nihayet geldi ve o zamandan beri bilim insanlarinin kameralari icin yakalanmasi zor oldular, birkac kez yakalanmalarina izin verdiler.Kirmizi Peri Nedir?
Yakin zamana kadar Sili’deki Atacama colunun yildizli gokkubbesinde gorunduler. Avrupa Guney Gozlemevi’nden (La Silla) astronomi uzmanlari kirmizi perileri “yakalayarak” bu muhtesem goruntuyu ortaya cikardilar ve bu atmosferik fenomenin ne oldugunu ayrintili olarak acikladilar.

Kirmizi Perilerin Bilimsel Aciklamasi
Unlu gozlemevindeki bilim insanlari, bunun firtina bulutlarinin uzerinde meydana gelen zor bir yildirim sekli oldugunu belirtiyor.

Dunya atmosferinin 50 ila 90 kilometre yuksekliginde elektrik bosaltirlar. Gokyuzunde normal simseklerden cok daha yuksekte meydana gelmelerinin yani sira, kirmizi periler genellikle gordugumuz beyaz simseklerden daha soguktur ve cok daha sonuk gorunurler.

Goruntu ayrica hava pariltisi olarak bilinen yesil bir tonun arka planda nasil boyandigini da gosteriyor. Gun boyunca gunes isigi Dunya atmosferindeki azot ve oksijenden elektronlari ceker.

Geceleri ise bu elektronlar atom ve molekullerle yeniden birleserek parlamalarini saglar. Hava pariltisi genellikle sadece IsIk kirliliginin olmadigi cok karanlik gokyuzunde gorulebilir.

Bilim enstitusu fotografin Sili’deki Atacama colunun ortasindaki La Silla’da bulunan ESO 3.6 m teleskobunun platformunda cekildigini bildirdi. Yuksek rakimi ve isIk kirliliginin olmamasi nedeniyle La Silla, bu olagandisi olaylari yakalamak icin mukemmel bir yer.

Atacama ColuKirmizi Peri Nedir?
Dunya uzerindeki en kurak kutupsuz col olan Sili’nin Atacama Colu, kiyidaki Cordillera de la Costa siradaglari ile And Daglari arasinda sIkismis yaklasIk 600 millik (1.000 kilometre) bir kara parcasi boyunca uzanir. Bolge carpici jeolojik olusumlara sahiptir ve bilim insanlarina zengin arastirma firsatlari sunmustur.

Atacama Dunya’daki en eski coldur ve kabaca son 150 milyon yildir yari kurak kosullar yasamistir. Bilim insanlari, bolgedeki benzersiz jeolojik ve atmosferik kosullarin bir araya gelmesi sayesinde colun ic cekirdeginin yaklasIk 15 milyon yildir asiri kurak oldugunu tahmin ediyor. Arastirmacilara gore, bu mukemmel kurak ic col bolgesi yaklasIk 50.000 mil karelik (130.000 km kare) bir alana yayiliyor.

ESO Teleskobu
ESO 3.6m Teleskobu 1977 yilinda hizmete girmis ve 1999 yilinda tamamen yenilenmistir. 2004 yilinda teleskobun goruntu kalitesini onemli olcude artiran yeni bir ikincil ayna hucresi uretildi. 2007 yilinda yanal pedlerin kontrol sistemi yukseltilmistir. Teleskobun goruntu kalitesi Zenith’te 0.2 arcsec’den daha iyidir. Teleskop bir at nali/catal montajina ve ikincil aynanin F/8’den F/35 Cassegrain odagina degistirilebilmesini saglayan degistirilebilir bir ust birime sahiptir. Isaretleme hatasi yaklasIk 5 arcsec RMS’dir. Isaretleme 70 derece zenital mesafe ve 5.5 saat HA ile sinirlidir, ancak kutbun altindaki kucuk bir bolgeye ulasilabilir. Teleskobun isletimi ve bakimi ESO’nun sorumlulugundadir.