Yol, asfaltlanmis veya asfaltlanmamis bir caddedir; genellikle arac ve yaya yolculugu icin tasarlanmis duz bir yuzeydir. Yollar, kucuk yerel caddelerden buyuk otoyollara ve otoyollara kadar boyut ve amac acisindan farklilik gosterebilir. Bir bolgedeki farkli yerleri birbirine baglayan guvenilir ve verimli bir ulasim araci saglamak uzere insa edilmislerdir. Yollar, otomobil, kamyon, bisIklet ve yaya gibi tasitlarin hareketi icin hayati onem tasiyan altyapilardir; ulasim ve baglanti icin temel arterler olarak hizmet ederek bir yerin gelisiminde onemli bir rol oynar, erisilebilirligi tesvik ederek insanlarin, mallarin ve hizmetlerin hareketini kolaylastirirlar. Ayrica yollar, verimli ulasimi saglayan ve seyahat suresini azaltan cok onemli bir iletisim agi bilesenidir. Kara yollarinin sagladigi erisilebilirlik, bir toplulugun genel gelisimine onemli olcude katkida bulunur, baglantisini artirir ve sosyo-ekonomik kalkinmada hayati bir rol oynar.
Afrika’da ulasimdan bahsedilecek olursa ana ulasim yontemi kara yoludur. Bununla birlikte Afrika, kotu yollariyla taninir ancak bu, kaliteli yollara sahip bir Afrika ulkesinin olmadigi anlamina gelmez. Her ne kadar gerektigi kadar soylenmese de Afrika dunyanin en zengin kitalari arasinda yer almaktadir. Su anda 2.601 Milyar (Amerikan Dolari) Gayri safi yurt ici hasila ( GSYH) ile dunyanin en zengin 5. kitasi olan Afrika’da ozellikle altyapi acisindan cok gelismis, kaliteli yollara sahip ulkeler bulunmaktadir.

Afrika’da Kara yolu Tasimaciligi
Kara yolu tasimaciligi, Afrika’daki en onemli ulasim seklidir, tum yuk ve yolcu hareketlerinin %80’inden fazlasini olusturur. Kita genis bir yol agina sahiptir, ancak altyapinin kalitesi ulkeden ulkeye buyuk farkliliklar gostermektedir. Pek cok ulkede yollar asfaltsiz, bakimsiz ve tehlikelidir. Zorluklara ragmen kara yolu tasimaciligi Afrika ekonomisinde ve kalkinmasinda hayati onemdedir. Kirsal ve kentsel alanlari birbirine baglar, ticareti kolaylastirir ve ekonomik buyumenin tesvik edilmesine yardimci olur. Kara yolu tasimaciligi ayni zamanda milyonlarca insana istihdam saglar. Son yillarda Afrika’nin kara yolu altyapisinin iyilestirilmesine yonelik onemli yatirimlar yapilmistir. Afrika Kalkinma Bankasi (AfDB), onumuzdeki on yilda kara yolu tasimaciligi projelerine 31 milyar dolar yatirim yapmayi taahhut etmistir. Dunya Bankasi Afrika’daki yol projelerine de buyuk yatirimlar yapmistir. Bu yatirimlar Afrika’daki yollarin kalitesinin iyilestirilmesine yardimci olarak onlari daha guvenli ve verimli hale getirmektedir. Ayrica izole topluluklarin birbirine baglanmasina ve yoksullugun azaltilmasina da yardimci olmaktadir.
Bu makalede Dunya Ekonomik Forumu’nun (WEF) Kara yolu Altyapi Kalitesi Raporu’na gore (2019 yili) en kaliteli kara yollarina sahip ilk 10 Afrika ulkesi ele alinmistir. 38 Afrika ulkesi arasinda yer alan bu ulkeler 7 puan uzerinden ve dunya siralamasindaki yerine gore (en iyi yol kalitesine sahip 141 ulke icinde) degerlendirilmistir.
Iste, en kaliteli yollara ve harika yol aglarina sahip ilk 10 Afrika ulkesi:

En Kaliteli Yollara Sahip Ilk 10 Afrika Ulkesi
Namibya
Namibya, 7 uzerinden 5,3 puan (2019’daki son degeri) alarak kaliteli yollariyla Afrika’da ilk sirayi almaktadir. Bu basari, dunya siralamasinda 22. sirada yer almasina da yansimaktadir. Ulkenin kara yolu kalitesi bakimindan en yuksek deger puani 2010 yilinda 5,83 olmus, 2006’dan 2019’a kadar toplam deger ortalamasi 5,24’e inmistir. Ulke, surekli olarak kara yolu altyapisina yatirim yapmakta, buyuk sehirleri birbirine baglamakta ve ticareti kolaylastirmaktadir. Namibya’nin kara yolu agi bakimli olup, sorunsuz ulasima olanak saglamakta ve ulkede turizmi canlandirmaktadir. Iyi yollara sahip olmanin bir avantaji da genel ulasim maliyetlerini dusurmesidir. Namibya’nin basarisi iki temel faktore dayanmaktadir. Bunlardan biri omrunun uzatilmasinda kritik bir rol oynayan mevcut yol altyapisinin duzenli bakim planidir. Ikincisi ise yollarin kalitesini buyuk olcude artiran yeni yollarin iyilestirilmesi ve insa edilmesidir. 2000’de Kara yollari Otoritesinin kurulmasi, Namibya’nin kara yolu altyapisinin ve dogal olarak sosyo-ekonomik gelisiminin devamini saglamaktadir.
2.Misir
Misir, 5,1 puan ile Afrika ulkeleri arasinda en iyi yollar bakimindan ikinci sirada, dunya genelinde ise141 ulke arasinda 29. sirada yer almistir. En dusuk puan ise 2013’te 2,74’tur. 2006 ile 2019 yillari arasinda ulkenin ortalama puani 3,47 olmus, 2019’da en yuksek puan (en son deger) 5,1’e ulasmistir.

Ruanda
Ruanda, en son 2029 yilindaki 4,8 puanla kaliteli yollariyla Afrika’da ucuncu sirada yer almaktadir. Dunya capinda 39. siraya yerlesmistir. 2010’dan 2019’a kadar ortalama deger puani 4,76 olmus, 2019 yilinda biraz yukselisle 4,8’e cikmistir. Ulke, gecmisteki trajik olaylarin ardindan altyapisini yeniden insa etme konusunda kayda deger ilerleme kaydetmistir. Yol insaatina yapilan yatirimlar temel odak noktasi olmus, Ruanda ve komsu ulkelerle baglantinin iyilestirilmesine yol acmistir. Bu durum bolgedeki ticaret ve ekonomik kalkinmayi olumlu yonde etkilemistir.
Mauritius
Mauritius, Guney Afrika’da yer alan bir ada ulkesidir. Genel altyapisi iyi gelismistir. Yollar iyi durumda tutulmaktadir ve toplam 1.910 kilometrenin 1.834 kilometresi asfaltlanmaktadir. 2000 yilina gelindiginde kara yolu sistemi ulkenin trafik hacmini karsilayabilecek duruma gelmistir. Arabalar nufusun onda birinden daha azina aittir. Mauritius’ta demir yolu yoktur. Otobusle toplu tasima guvenilir ve verimlidir. Mauritius, 4,7 puanla Afrika ulkeleri arasinda dorduncu, dunya capinda ise 42. siradadir. Ulkenin ortalama deger puani 4,45 puan iken en son 2019 degeri 4,7’ye yukselmistir. Mauritius, kucuk boyutuna ragmen gelisen turizm endustrisini desteklemek icin kara yolu aginin gelistirilmesine oncelik vermistir. Ulkenin bakimli yollari, onemli bir turizm adasi olmasi nedeniyle ulke icin bir avantajdir.
5-Fas
Fas, kaliteli yollariyla Afrika’da 4,7 puanla besinci sirada yer almaktadir. Ulkenin ortalama deger puani 4,02 iken en son deger 2019 yilinda 4,7 puana cikmistir. Dunya capinda 43. siradadir. Ulke, buyuk sehirleri birbirine baglayan ve Afrika ile Avrupa arasinda bir gecit gorevi goren kara yolu altyapisina stratejik olarak yatirim yapmistir. Hukumetin kirsal altyapiya yaptigi yatirimlar, bu ulkenin uluslararasi konumunu gelistirmesine ve siralamada Belcika, Irlanda ve Italya gibi ulkeleri geride birakarak kuresel konumunu daha da yukarilara tasimasini saglamistir. Fas’in iyi gelismis kara yolu agi, ticaret ve turizmin desteklenmesinde onemli bir rol oynamis ve dunyanin dort bir yanindan ziyaretci cekmistir.

Guney Afrika
Guney Afrika, WEF raporuna gore 4,5 puanla yol kalitesi acisindan Afrika ulkeleri arasinda altinci, dunya genelinde ise 141 ulke arasinda 51. siradadir. Guney Afrika, buyuyen ekonomisini desteklemek icin kara yolu altyapisina buyuk yatirim yapmistir. Ulkenin en uzun ulusal otoyollarindan biri olan N2 otoyolu 2.255 kilometre (1.401 mil) uzunluga sahiptir. Western Cape’teki (guneybati eyaleti), eyaletin baskenti olan Cape Town rihtimlarindan baslayarak ulkeyi dolasir, bir uctan diger uca gider ve Mpumalanga’daki Ermelo’ya kadar uzanir. Ulkenin iyi baglantili, 750.811 kilometreyi asan kara yolu agi, buyuk sehirlere ve turistik yerlere kolayca erisilebilmesi sayesinde ticaret ve turizmin desteklenmesinde onemli bir rol oynamistir.
Kenya
Bir dogu Afrika ulkesi olan Kenya, 4,1 puanla kaliteli yollariyla Afrika’da yedinci sirada, dunya genelinde ise 64. sirada yer almaktadir. En dusuk deger 2006’da 2,22 puan, 2006’dan 2019’a kadar hesaplanan ortalama deger 3,67, en yuksek deger ise 2017’de 4,3 olmustur. 2019 yilinda kaliteli yollara iliskin en son puan 4,1 olan ulke, ozellikle kirsal alanlarin sehir merkezlerine baglanmasi konusunda kara yolu altyapisini iyilestirmede onemli ilerleme kaydetmistir. Bu, mallarin ve insanlarin hareketini kolaylastirarak cesitli sektorlerde ekonomik buyumeyi ve kalkinmayi tesvik etmistir.
Senegal
Senegal, 4,1 puanla kaliteli yollariyla Afrika’da sekizinci, dunya genelinde 141 ulke arasinda 65. siraya yerlesmistir. En dusuk deger ise 2007’de 2,6 puan, 2007’den 2019’a kadar ortalama deger 3,45 puan, 2019’da ise en yuksek puan 4,1 puan olmustur. Ulke, kara yolu altyapisina, buyuk sehirlerini birbirine baglamaya, tarim ve sanayi sektorlerini desteklemeye onemli yatirimlar yapmistir. Senegal’in gelismis kara yolu agi, ekonomik buyumesine ve gelismis bolgesel baglantilara katkida bulunmustur.
9.Tanzanya
Kaliteli yollar bakimindan on listesine giren bir diger Dogu Afrika ulkesi Tanzanya’dir. Tanzanya, 4,1 puan ile 38 Afrika ulkesi arasinda dokuzuncu, dunya genelinde ise 141 ulke arasinda 66.sirada yer almaktadir. Ortalama degeri 3,18 puan olan yollarin en dusuk degeri 2,48 puanla 2008 yilinda gerceklesmistir. En yuksek degere 2019 yilinda ulasmis, 4,1’e yukselmistir.

Cezayir
Listede son sirada yer alan Cezayir, 2019 yilindaki en son yol kalitesi degerlendirmesi ile 4 puan almis, Afrika ulkeleri arasinda onuncu, dunya genelinde ise 141 ulke arasinda 67. siraya yerlesmistir. Ulke, 2006 yilindan 2019’a kadar ortalama 3,38 puana sahip olmustur.
En Kaliteli Yollara Sahip Ilk 10 Afrika Ulkesi
Ek Bilgi
Dunya Ekonomik Forumu’nun (merkezi Isvicre’nin Cenevre kentinde bulunan kar amaci gutmeyen bir kurulustur)Yol Kalitesi Endeksi, is dunyasi liderleriyle yapilan anketlere dayanmaktadir ve farkli ulkelerdeki kara yolu altyapisinin durumu hakkinda degerli bilgiler saglamaktadir. Puanlar, katilimcilarin kendi ulkelerindeki yollarin kalitesi ve verimliligine iliskin degerlendirmelerine gore belirlenmektedir. Yol kalitesi gostergesi, Dunya Ekonomik Forumu (WEF) tarafindan her yil yayinlanan Kuresel Rekabet Edebilirlik Endeksi’nin bilesenlerinden biridir. Bu, 144 ulkede 14.000’den fazla is liderinin goruslerinin alindigi uzun suredir devam eden ve kapsamli bir anket olan WEF Yonetici Gorus Arastirmasi’ndan elde edilen verilere dayanarak, belirli bir ulkedeki yollarin kalitesine iliskin bir degerlendirmeyi temsil etmektedir. Yol kalitesi gostergesi puani yalnizca tek bir soruya dayanmaktadir. Katilimcilardan, faaliyet gosterdikleri ulkelerdeki yollari 1’den (az gelismis) 7’ye (uluslararasi standartlara gore kapsamli ve verimli) kadar derecelendirmeleri istenir. Bireysel yanitlar bir ulke puani olusturmak icin toplanir.
Sonuc
Kara yolu altyapisina yapilan yatirimlar bircok Afrika ulkesinde ekonomik buyume ve kalkinmanin desteklenmesinde onemli bir rol oynamistir. Kaliteli yollara sahip en iyi Afrika ulkeleri, iyi baglantili kara yolu aglarinin ticaret, turizm ve genel erisilebilirlik uzerindeki olumlu etkisini ortaya koymaktadir. Yukarida isimleri gecen 10 Afrika ulkesi kara yollari acisindan iyi durumdadir fakat dunya genelinde 141 ulke icinde en kotu yol kalitesine sahip ulkeler konumunda olan birkac Afrika ulkesi (Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Madagaskar, Moritanya ve Cad ) de vardir. Zayif yol sistemlerine sahip olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti, 2,1 puan ile 136. siradadir. Afrika’ya bagli bir ada ulkesi olan Madagaskar 2 puanla 139.ulke, Moritanya, 2 puan ile 140.ulke, Cad ise 1,9 puan ile 141. ulkedir. Daha fazla Afrika ulkesi altyapi gelisimine oncelik vermeye devam ettikce, yol kalitesinde daha fazla ilerleme, baglantinin gelistirilmesi ve kita capinda ekonomik ilerlemenin desteklenmesi beklenebilir.

Peki, Dunyanin En Iyi Yollari Hangi Ulkelerde?
Singapur, Hollanda, Isvicre, Hong Kong ve Japonya 141 ulke arasinda en iyi yol kalitesinde ilk 5 sirada yer alan ulkelerdir. Dunyanin en iyi yoluna sahip olan Singapur (Guneydogu Asya’da yer alir) 6,5 puan ile 1. siradadir. Onu takip eden Hollanda (Avrupa’da yer alir) 6,4 puan ile 2. sirada, Isvicre (Avrupa’da yer alir) 6,3 puan ile 3. sirada, Hong Kong (Asya’da yer alir) 6,1 puan ile 4. sirada ve Japonya (Dogu Asya’da yer alir) 6,1 puan ile 5. siradadir.