Beklentiler & beklentilerimiz

**Jiyanate** · 09 Mayıs 2024, 14:40

Beklentiler: Hayattan, Kendimizden ve Diğer Kişilerden Beklediklerimiz

Beklentilerimiz Hayatımızı Nasıl Şekillendirir?

Sırf orada olmasının imkânsız olduğunu düşündüğünüz için gözünüzün önünde olmasına rağmen aradığınız bir eşyayı fark etmediğiniz olur mu? Bir işle uğraşırken ne zaman durumların ters gitmesinden korksanız ardı ardına yaşanan aksilikler gelir mi başınıza? Sizi oldukça heyecanlandıran o buluşma öncesi canınızı sıkan bir sivilce çıkarıp “Korktuğum başıma geldi, sakınan göze çöp batar işte!” diye yakındığınız olur mu?

Kimimiz için tüm bunları yalnızca “kötü şans” faktörüne bağlamak mümkün olsa da gelin bu yazıda sizinle farklı bir perspektiften daha bakalım. Gündelik hayatın içindeki bu örnekleri bir kenara bırakırsak “öyle olmasını bekliyor olma” halinin hayatımıza gerçekten bir etkisi olabilir mi ve bunu bilimsel bir çerçevede açıklayabilir miyiz?

Bu yazıda, bu sorulara cevap arayacak ve aynı zamanda olayların sonuçları hakkında sahip olunan inançları ifade eden1 “beklenti” kavramını genişçe ele alarak kendi hayatımızla ilişkilendireceğiz. Ayrıca beklentilerimize yönelik bir iç-görü yolu açabilmek adına geçmiş-bugün-yarın bağlamına değinecek ve beklentilerimizin işlevselliğine odaklanacağız.

Beklentiler “Normal” midir? Neden Beklenti İçine Gireriz?

Beklentiler elbette normal ve anlaşılırdır. Felsefi bir boyutta bakacak olursak beklentiler, bir bitkinin güneş-su-toprak beklentisi kadar hayatın içindendir, evrendeki akışın ve canlılığın getirdiği bir ihtiyaçtır, doğaldır. Hayattan, diğerlerinden (sınırlar dahilinde) ve kendimizden bir şeyler bekleyebiliriz, hatta anlamlı ve sağlıklı bağlar kurmak için beklemeliyiz de.

Çünkü beklentiler bizi bir yerde motive eder; başarılı olmak istiyorsak/bunu bekliyorsak istikrarlı olmaya güdülenebiliriz veya özel bir ilişki kurmak istiyorsak herhangi bir engelle karşılaştığımızda onarmaya çabalarız.

Bununla birlikte en temelde, dünyanın işleyişi hakkındaki fikirlerimizin kısmen beklentilerimize dayandığını ve bunların deneyimlerimizi iyi ya da kötü şekilde renklendirdiğini söyleyebiliriz. Beklentiler, bir dünya görüşü oluşturmamıza yardımcı olurlar ancak bazı durumlarda bu dünya görüşünü istenmedik şekillerde çarpıtabilirler

.

Gerçeklik Zemini: Beklentilerimiz Gerçek mi?

Beklentiler, gerçekleşecek şeyleri belirlemede önemli bir rol oynayarak amaca yönelik davranışa katkıda bulunabilirken gerçekte olan şey ile olması umulan şey eşleşmediğinde hayal kırıklığına yol açabilir1. Bu yüzden bu konudaki birçok faktörü bir arada değerlendirmek, bunların farkında olmak yararlı olabilir.

Basit düşünelim: Kahve içmek istediğinizde kahve size kendiliğinden gelmez, beklentileriniz istediklerinizi tek başına gerçekleştirmez. İsteyip de hareketsiz kalmak yalnızca hayal kırıklığına zemin hazırlar, hayalin gerçekliğine değil. Kahvenizi yapmak için suyu makineye koyuyor ve düğmeye basıyor musunuz? Yani istekleriniz doğrultusunda herhangi bir adım atıyor ve bunu istikrarlı şekilde sürdürüyor musunuz, bunu değerlendirmek önemlidir.

Çoğumuz yalnızca düşünce gücüyle bir fincan kahvenin önümüzde belirmesinin gerçekçi olmadığının farkında olsak da konu insan ilişkilerine gelince diğerlerinin bizim isteklerimize yönelik davranışlar sergilemelerini beklemenin sonuç vereceği yanılgısına düşebiliyoruz6. Üstelik bunu çoğu zaman karşımızdaki ile hiç konuşmadan yapabiliyoruz, sonuç olarak beklediğimizi alamayınca da içten içe kırılıyor hatta öfkeleniyoruz. Oldukça ilginç değil mi?

İronik olan bir benzeri konu da ayakları yere basmayan beklentiler içine girmektir. Hayal kurmak ve en iyisini gerçekleştirmek için olabildiğince çabalamak işlevseldir fakat “gerçekçi olmayan beklentiler” ile bunları ayıran şey, söz konusu istekler için atabileceğimiz ve mantık çerçevesinde sonuç verebilecek adımların olup olmadığıdır.

Beklentiler ve Çaba

Hedefe ulaşmak için aktif ve gerçekçi bir çaba harcayarak zorlanmak ile ütopik bir şeyin arkasından çırpınıp durmak farklı şeylerdir. Bu yüzden beklentilerin işlevselliği söz konusu olduğunda hem içsel ve dışsal kaynakları hem de içinde bulunulan zamanı, bağlamı ve diğer şartları göz önünde bulundurmak önemlidir.

Bebekler önce emekler, sonra yürür ve bu aşamaları sindirip belirli bir olgunluğa ulaştıktan sonra ancak koşabilirler. Düşe kalka da olsa sonu koşmaya varan yolda aşama aşama ilerlerler. Hayatın akışı ile insanların gelişim dönemlerinin benzerlik gösterdiği yerler vardır; tıpkı hayal ve beklentilerimizi gerçekleştirebilmemiz ile bebeklerin emekleme-yürüme-koşma evrelerinin benzerliği gibi.

Forum	Bilgilendirme
Powered by vBulletinÂ® Version 3.8.6 Copyright Â©2000 - 2023, Jelsoft Enterprises Ltd. ForumBizim.Com Forum Sahibi: ForumBizim	5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu geregince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)