Yumurtalari Kullanirken, Saklarken Ve Pisirirken Yapilan Hatalar, Yumurta Guvenligi

**CeReN** · 15 Kasım 2023, 10:36

Ister sabah kahvaltisinda ister gunun ilerleyen saatlerinde yenilsin, yumurta sevilen, lezzetli ve sIk kullanilan bir gidadir. Protein ve vitaminlerle dolu, saglikli beslenmenin bir parcasi olan ve bol bulunan yumurta ile bir salatadan sandvice kadar her sey hazirlanabilse de, ayni zamanda islenmesi (kismen kirilganliklari sayesinde) ve saklanmasi en zor gidalardan biridir. Cig et, kumes hayvanlari ve balik gibi cabuk bozulurlar. Guvenli olmalari icin derhal sogutulmalari, uygun bir sekilde kullanilmalari, pisirilmeleri ve saklanmalari gerekir. Yumurtalar duzgun bir sekilde saklanmazsa bakteriler gelisebilir ve bu da onlari yiyenlerin hastalanmasina neden olabilir. Yumurtalar farkli sekillerde pisirilebilirler, bazilarinda pisirme islemi sadece birkac dakika surer fakat yumurtalar hazirlanirken farkinda bile olmadan bircok hatanin yapilmasi muhtemeldir.
Iste yumurtalar islenirken, saklanirken ve pisirilirken yapilan en buyuk hatalari ve yapilmasi gerekenler:

Yumurtalari Kullanirken, Saklarken ve Pisirirken Yapilan Hatalar, Yumurta Guvenligi
Dogru Saklanmayan Yumurtalarin Satin Alinmasi
Sogutulmamis hicbir yerden yumurta satin alinmamali, yumurtalarin markette ya da baska bir dukkanda uygun sekilde sogutuldugundan emin olunmalidir. Yumurtalar marketin buzdolabinda tutulmalidir cunku yumurtada bulunan bakteriler oda sicakliginda hizla cogalabilir, ancak sogukta cogalma olasiligi daha dusuktur. Ayrica temiz, catlamamis kabuklu A veya AA sinifi yumurtalar secilmeli, son kullanma tarihlerine dikkat edilmelidir. Yumurta urunleri veya yumurta yerine gecen urunler satin alinirken sIkica kapatilmis kaplar aranmalidir.

Eve Gelir gelmez Yumurtalari Sogutmamak
Yumurtalar ister yerel marketten satin alinsin, ister siparis verilmis ve eve teslim edilmis olsun, derhal sogutulmalari gerekir. Sicaklik dalgalanmalari, ozellikle yumurta soz konusu oldugunda guvenlik acisindan kritik onem tasir. Bazi kirilmamis taze kabuklu yumurtalarda bulunan ve gida kaynakli hastaliklara (ishal, ates ve mide kramplari) neden olabilen Salmonella enteritidis bakterileri sicak ortamlarda cogalir. Bu nedenle yumurtalarin mumkun olan en kisa surede sogutulmalari, ayrica sogutulduktan sonra bu sekilde kalmalari gerekir. Oda sicakliginda birakilan soguk bir yumurtanin yuzeyi terler, bu durum bakterilerin yumurta icine hareketini kolaylastirabilir ve bakteri uremesini artirabilir.

Buzdolabini Dogru Sicakliga Ayarlamamak
Yumurtalarin yalnizca en kisa surede buzdolabina yerlestirilmesi degil, ayni zamanda buzdolabinin dogru sicaklikta olmasi gerekir. Buzdolabinin 4 santigrat derece veya biraz daha dusuk sicakliga ayarlanmasi ve yumurtalarin kendi kartonlarinda saklanmasi gerekir. Ayrica yumurtalar buzdolabinin kapisindaki yumurtalik kisminda tutulmamali, en soguk kisminda, orta rafta saklanmalidir. Genellikle son kullanma tarihi kartonun uzerindedir; yumurtalar kartondan cikarilirsa tarihin ne zaman gectigi bilinemez. Kartonun uzerindeki son kullanma tarihi, yumurtalarin buzdolabinda saklandigini varsayar. Yumurtalar buzdolabinda saklanmazsa, kartonun uzerindeki son kullanma tarihinden cok daha erken kullanilmasi gerekir. Yumurta kabuklari gozeneklidir ve buzdolabinizdaki keskin kokulu yiyeceklerden dolayi kirlenebilir. Bunlari kartonda tutmak bunun gerceklesme olasiligini da azaltir.

Yumurtalari Yikamak
Yumurtalarin yikanmasi gereksizdir. Hatta bu durum onlari daha az guvenli hale getirebilir cunku yumurtalarin yikanmasi, isletmelerde uygulanan koruyucu mineral yag kaplamasini kaldirabilir ve kabuktaki bakterilerin yumurtaya girme potansiyelini artirabilir. Ustelik yumurtalari yikamak icin bir neden yoktur, cunku her yumurtanin disinda koruyucu bir kaplama zaten vardir. Ek olarak, hukumet duzenlemeleri yumurtalarin yalnizca gidalarin islenmesine yonelik duzenlemeleri karsilayan bilesIkler kullanilarak dikkatlice yikanmasini ve sterilize edilmesini gerektirir; bu nedenle endiselenecek bir sey kalmaz.

Yumurtalari Kullanirken, Saklarken ve Pisirirken Yapilan Hatalar, Yumurta Guvenligi
Kati Pismis Yumurtalari Sogutmamak
Haslanmis ya da kati pismis yumurtalar buzdolabinda saklanmalidir. Kabuklu yumurtalar cok pisirildiginde, koruyucu kaplama yok olur, bu da gozenekleri acik birakir ve yumurtalari bakteri ve kirleticilere karsi daha duyarli hale getirir. Bu nedenle kati pismis yumurtalar pisirildikten sonraki iki saat icinde buzdolabinda saklanmali ve bir hafta icinde kullanilmalidir. Kalan sarilar ve beyazlar dort gun icinde kullanilmalidir.

Catlak Yumurta Kullanmak
Bakteriler yumurtalara kabuktaki catlaklardan girebildiginden catlak cok kucuk olsa bile asla catlak yumurta satin alinmamali, satin almadan once karton acilmali ve yumurtalarin temiz gorunup gorunmedigi ve catlak olup olmadiklari kontrol edilmelidir. Kirli veya catlak yumurtalar ile yemek pisirilmemeli, bu yumurtalar atilmalidir. Ancak marketten eve donerken bir veya iki yumurtanin catladigini fark edilirse, icindekiler yine de kurtarilabilir. Catlamis yumurtalar temiz bir kaba kirilip, kapagi sIkica kapatilarak iki gun icinde kullanmak uzere buzdolabinda saklanabilir.

Yumurtalari Uzun Sure Disarida Birakmak
Bir seyler pisirmeye veya bir yemek hazirlamaya baslamadan cok once tum malzemeleri hazirlamak cazip gelse de, yumurtalar iki saatten fazla buzdolabinin disinda tutulmamalidir. Cig yumurta kullanmayi gerektiren tarifler hemen pisirilmeli veya buzdolabinda saklanmali ve 24 saat icinde pisirilmelidir. Pismis yumurtalar ve yumurta acisindan zengin yiyecekler pisirildikten hemen sonra servis edilmeli veya hizli sogutma icin sig kaplara aktarilmali ve hemen buzdolabina yerlestirilmeli, uc ila dort gun icinde kullanilmalidir.

Yumurtalari Dondurmak
Dondurulabilecek bircok yiyecek vardir; bu, kolay yemek hazirlamak icin son derece elverislidir. Daha uzun sure saklamak icin yumurtalarin da dondurulmasi dusunulebilir, ancak tam yumurtayi veya yumurta sarilarini dondurmak dogru degildir. Kabuklu cig yumurtalari dondurmak, icindeki su iceriginin genislemesine ve muhtemelen kabuklarin kirilmasina neden olur. Cig yumurta sarilarini dondurmak ise onlari tariflerde kullanilamaz hale getirir. Tam yumurtayi dondurmak icin sarilari ve beyazlari birlikte cirpilmalidir. Dondurulmus yumurtalar bir yil icinde kullanilmalidir. Yumurtalar yanlislikla kabuklarinda donarsa, ihtiyac duyulana kadar dondurulmus halde kalmali, kullanilmasi gerektigi zaman buzdolabinda cozdurulmelidir. Kabuklari catlamis olanlar atilmalidir.

Kizartirken Oda Sicakliginda Olmayan Yumurta Kullanmak
Buzdolabindan yeni cikmis yumurtalarin disarida bekletilip oda sicakligina getirilmesi kizartma sirasinda buharlasmamasini saglar. Bununla birlikte, sarisi yukari bakacak sekilde sahanda, goz yumurta yaparken tavaya biraz su ilave edilmesi ve ardindan tavanin uzerine bir kapak yerlestirilmesi ust kisimlarin pismesine izin verir, ancak yumurta sarisinin hala akici kalmasini saglar. Yumurtalar oda sicakliginda pisirilmezse soguk bir yumurtanin iyice pismesi daha uzun surebilir. Bunun nedeni, yumurta beyazinin akici asamasini terk etmekte zorlanmasidir, bu da yumurta sarisinin fazla pismesine neden olabilir. Ozellikle ekmegi mukemmel yapilmis bir yumurtanin ortasina batirmayi sevenler icin fazla pismis bir yumurta kadar kotu bir kahvalti hatasi yoktur.

Karistirma Kabinin Uzerinde Yumurta Kirmak
Cogu kisi yumurtalari bir karistirma kabinin kenarinda kirar. Bu islem muhtemelen farkinda bile olmadan yapilan bir yumurta hatasidir. Yumurtalari bir kasedenin kenarinda kirmak yumurta sarisini dagitabilir. Yumurtalar karistirma kabinin uzerinde degil tezgahin uzerinde kirilmalidir. Boylece bakterilerin kaseye ulasma olasiligi ortadan kaldirilir, ayrica yumurta kabugu parcalarinin kasenin icine girmesi engellenir. Bu, yumurta kasesinde diger malzemeler karistiriliyorsa ozellikle onemlidir. Bakteriler, kirik kabuklar ve muhtemelen dagilmis yumurta sarisi ortadan kaldirilmak isteniyorsa duz bir yuzey yumurtalari kirmak icin kesinlikle ideal yerdir.

Yumurtalari Iyi Pisirmemek
Yumurtalar ve yumurta iceren yiyecekler iyi pisirilmelidir. Yumurta karisimlari 71 santigrat dereceye ulasirsa guvenlidir. Yumurta ne kadar iyi, yuksek sicaklikta pisirilirse bakterilerin hayatta kalma olasiligi o kadar az olur. Iyice pisirilmis yumurta iceren kekler, kati kisler ve biskuviler gibi yiyecekler, haslanmis kati yumurtalar genellikle guvenlidir. Gida kaynakli hastalik riski tasiyanlar, rafadan yumurta veya beyazi hafif pismis, sarisi daha az pismis, biraz civik kalmis (akiskan) yumurta yemekten kacinmalidir. Ancak saglikli kisiler, tamamen kati olmayan yumurtalari yemeyi tercih edebilir.
Farkli yumurta pisirme sekillerinde asagidaki pisirme sureleri kullanilmalidir:

Yumurtalari Kullanirken, Saklarken ve Pisirirken Yapilan Hatalar, Yumurta Guvenligi
Sahanda Yumurta
Cirpilarak yagda pisirilen omletler ya da sahanda yumurtalar her iki tarafi 2 ila 3 dakika; kapali bir tavada 4 dakika pisirilmelidir. Yumurta sarisi kalinlasmaya baslamalidir. Sahanda yumurtalari iyice pisirmek onemli olsa da cok yuksek sicaklik yumurtalarin kurumasina veya cok hizli pismesine neden olabilir. Ayrica, eger isi cok yuksekse, yumurtalar cok hizli pisebileceginden yumurtalarin nasil pistigini kontrol etmek daha zordur. Bu pisirme hatasinin asilabilmesi icin yumurtalar biraz pistiklerinde atesten alinmalidir cunku yumurtalar kalan isi ile pismeye devam eder. Yumurtalar tavadan tabaga, masadan agza gectiginde tamamen pismis olmali, ancak fazla pismis ve kuru olmamalidir.
Pose yumurta
Kaynar suyun uzerinde 3-5 dakika pisirilmelidir.
Rafadan yumurta
Kabugu icinde, kaynar suda 3-4 dakika pisirilmelidir.
Kati yumurta
Pisirme suresi 4,5 ila 5 dakika olursa kayisi kivamli, 6 dakika olutsa kati yumurta, 10 dakikaya kadar kaynatilirsa tam kati haslanmis yumurta elde edilir.
Yumurta iceren sicak yemekler hemen servis edilmeli veya buzdolabinda hizla sogutulmali ve tuketilene kadar buzdolabinda saklanmalidir.

Yumurtayi Yeterince Cirpmamak
Omlet ya da yagda yumurta pisirmeden once yumurtalar yeterince cirpilmiyorsa muhtemelen iyi kalitede bir omlet yapilamaz. Isin puf noktasi, yumurtalari tavaya koymadan once bir kasede iyice cirpmaktir. Bunun arkasindaki fikir, cirpma isleminin hava yaratarak kabarik yumurtalara yol acmasidir. Yumurtalar iyice cirpilsa da kalan isida pismeye devam edeceklerinden, tamamen pismeden ocaktan alinmalari gerekir. Yapismaz tava kullanilmiyorsa, bu adim uygulansa bile hayallerdeki yumurta pisirilemeyebilir.

Yapismaz Tava Kullanmamak
Yapismaz tava mi, dokme demir mi yoksa paslanmaz celik tava mi kullanilmali seklindeki tartismalar hic bitmez. Kizartilmis yumurta veya omlet pisirmek icin yapismaz tava en iyi secenektir. Yumurta tavaya yapisirsa parcalanip dagilabilir. Duzgun pismis yumurtalarin tavadan temiz bir sekilde cikmasi gerekir. Yapismaz tavalarda bu kolayca gerceklesir. Yapismaz bir tava kizarmis yumurtalarin yapismaz yuzey uzerinde kolayca kaymasina olanak tanir. Her ne kadar tum pisirme islerinde yapismaz tava kullanilmasa da, yumurta soz konusu oldugunda bu tavalar vazgecilmezdir. Paslanmaz celik veya dokme demir gibi diger tavalar yapismaya neden olabilir, ancak bu bile yemek pisirme dunyasinda tartismaya acik olabilir.

Yumurtalari Pisirirken Yeterince Yag Kullanmamak
Yumurtalarin yapismamasi icin cok az yagla tavayi kaplamanin disinda, cok fazla yag (ornegin tereyagi) kullanmak daha lezzetli bir yemek elde edilmesini saglayabilir. Ascilar, tavadaki ekstra tereyagini ya da zeytinyagini yumurtanin uzerine dokmek icin de kullanabilir. Herkes cok miktarda yag istemese de, bol miktarda yag kullanmak yumurtalarin tavaya yapismamasina, daha iyi pismesine ve tadinin daha iyi olmasina yardimci olabilir. Yumurta pisirmenin sayisiz yolu vardir ancak bu, daha da tatmin edici bir kahvaltiya yol acabilecek adimlardan sadece bir tanesidir.

Pose Yumurta Pisirmek Icin Yumurtalari Dogrudan Suya Kirmak
Pose yumurta pisirirken yumurtalarin uygun sekilde haslanmasi konusunda pek cok tartisma olmasina ragmen, haslama islemi sirasinda yumurtalari dogrudan suya kirmak bir yumurta faciasina yol acabilir. Sonuc, yumurtanin sarisindan ayrilmasi ve yumurta akinin sulu hale gelmesidir ki bu pek istah acici gorunmeyecektir. Pose yumurta pisirmek icin bir kaba (sig ve yayvan olmasi daha iyidir) su koyulup kaynamaya birakilmali fakat tam olarak kaynama noktasina ulasmadan (yaklastiginda) ocagin alti kisilmali, fokur fokur kaynamasi engellenmelidir. Bu asamada suya biraz sirke ve tuz ilave edilir. Yumurtalar dogrudan suyun icine degil kucuk bir kaseye kirilmalidir. Suda bir girdap olusturmak icin (dairesel karistirma hareketleri yardimiyla) bir kasIk kullanilmasi ve ardindan kasedeki kirilmis yumurtanin kaptaki suya dikkatlice birakilmasi, 3 ila 5 dakika pisirilmesi onerilir. Yumurtanin aki katilasmis olmali, dagilmamali, sarisinin ise yogunlasmasi (kesildigi zaman akiskan kalmasi) gerekir. Tum dogru adimlar uygulanarak duzgun bir sekilde pose yumurta ya da cilbir hazirlamak basli basina bir basaridir. Pratik yapildikca daha mukemmel pose yumurtalar pisirilecektir.

Pisirdikten Hemen Sonra Haslanmis Yumurtanin Kabuklarini Soymak
Bazi kisiler haslanmis kati yumurta yapildiktan sonra kabuklarini hemen soymak ister. Haslama ya da kaynatma islemi bittikten sonra kati yumurtalar bir buz banyosuna yerlestirilmelidir cunku bu uygulanmazsa yumurtalar kabuklarinin icinde pismeye devam edecektir. Buz banyosu ayni zamanda yumurtalarin soyulmasini da kolaylastirir.

Yagda Yumurtalari Yanlis Zamanda Baharatlamak
Yumurtayi baharatlama sekli bile bir hata olabilir. Bazi insanlar sahanda yumurta yapilacagi zaman yumurtalari pisirmeden once baharatlamanin dogru yontem olduguna inanirken, digerleri pisirme islemi baslayana kadar baharatlanmamasi gerektigini dusunur. Hatta bazi ascilar, yumurtalar pistikten sonra baharatlayarak onlara daha fazla lezzet katar. Yumurtalari pisirmeye baslamadan once, cirparken baharatlama islemi daha iyi sonuc verir cunku baharatin yumurtanin icine islemesi icin daha fazla zamani olur ve daha guclu tatlar yaratir. Tuzun pisirmeden 15 dakika once eklenmesi tavsiye edilir.

Yumurtalari Kullanirken, Saklarken ve Pisirirken Yapilan Hatalar, Yumurta Guvenligi
Sahanda Yumurtalara Sut veya Krema Eklemek
Sahanda yumurtalara sut veya krema eklemenin onlari kabarik hale getirir, ancak sarisinin rengi sari yerine turuncu olan yumurtalar kullaniliyorsa bu ilaveler gerekli degildir. Sut gibi ekstra malzemeler eklemek yumurta lezzetini ortadan kaldirabilir. Sut ayrica dokuyu degistirebilir ve lastiksi bir dokuya yol acabilir. Yumurtalara sivi eklenecegi icin sut, yumurtalarin civik olmasina ve pisirilmeye calisilirken yumurtalarin fazla pisirilmesine neden olabilir. Amac kabarik yumurtalar yapmaktir. Yumurta pisirilmesi kolay bir yiyecek gibi gorunse de ve bol miktarda sabir esliginde pratikle iyi sonuclar alinabilir.

Cig Yumurta Iceren Pismemis Yiyecekleri Kullanmak
Arastirmacilar, Salmonella enteritidus bakterisinin mevcut olmasi durumunda genellikle yumurta sarisinda bulundugunu soylemektedir, ancak yumurta beyazinda bulunan bakteriler de goz ardi edilmemektedir. Bu nedenle herkesin cig veya az pismis yumurta sarisi, beyazi veya yumurta iceren urunleri yememesi tavsiye edilir. Pismemis (cig) veya hafif pismis yumurta iceren ev yapimi yiyecekler Salmonella icerebilecegi icin genellikle gida zehirlenmesiyle baglantilidir. Bu yiyeceklerin yaygin ornekleri sunlardir:
-Ev yapimi mayonez ve salata soslari
-Sezar salatasi
-Bernez (bearnez) ve Hollandez soslari
-Cig yumurta ile yapilan saglik icecekleri
-Yumurta likoru
-Ev yapimi dondurma
-Muslar, kremalar ve tiramisu
-Pismemis pankek, krep hamuru, kek karisimi, pasta veya biskuvi hamuru
Bu gidalarin piyasada satilan versiyonlari (kullanima hazir) genellikle guvenlidir, cunku neredeyse kesinlikle pastorize yumurta kullanilarak uretilmis veya isil islem gormus olacaklardir. Kontrol etmek icin etiketi okunmali veya ureticiyle temasa gecilmelidir.
Gida kaynakli hastaliklar herkesi etkileyebilir ancak 5 yasin altindaki cocuklarda ve genc yetiskinlerde daha yaygindir. Semptomlar genellikle hamile kadinlarda (risk dogmamis cocuk icin gecerlidir), yaslilarda ve kronik hastaligi olan kisilerde (bagisIklik sisteminin zayiflamasi kisileri savunmasiz hale getirir) daha kotudur. Genellikle cig yumurta iceren pismemis yiyecekler icin alternatif tarifler dusunulmelidir. Kabuklu yumurta yerine pastorize yumurta urunleri kullanilmasi dusunulebilir; supermarketten pastorize yumurta hakkinda bilgi alinabilir.

Yumurta Guvenligi
Tavuk, et, deniz urunleri ve sut urunlerinde oldugu gibi yumurtada da gida guvenligi onemlidir. Yumurtalar guvenli bir sekilde kullanilmazsa, saklanmazsa ve hazirlanmazsa saglik riskleri olusabilir. Guvenli kullanim kurallarina uyuldugu takdirde tuketen kisilerin yumurtalarin icindeki veya uzerindeki bakterilerden dolayi hastalanma olasiligi onemli olcude azaltilir, yumurtalarin ve yumurta iceren yemeklerin tadi cikarilabilir. Yumurta ve yumurta acisindan zengin gidalarla temas etmeden once ve sonra eller, tabaklar, temizlik bezleri, mutfak esyalari, ekipmanlar ve calisma alanlari ilik sabunlu suyla yikanmali, iyice temizlenmelidir.

ALİNTİ ~

Forum	Bilgilendirme
Powered by vBulletinÂ® Version 3.8.6 Copyright Â©2000 - 2023, Jelsoft Enterprises Ltd. ForumBizim.Com Forum Sahibi: ForumBizim	5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu geregince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)