Marmara Bolgesi

**CeReN** · 06 Kasım 2023, 11:47

Marmara Bolgesi ulkemizin kuzeybati kosesinde yer alir. Bolge doguda Adapazari Ovasi’ndan baslar, batida Ege Denizi ve Yunanistan sinirina kadar devam eder. Bolge, Karadeniz ve Ege denizlerine komsudur. Marmara Denizi ise sinirlari icinde yer alir. Marmara Bolgesi alan bakimindan ulke yuzolcumunde % 8.5’lik pay ile altinci siradadir.

Yersekilleri
Marmara Bolgesi yersekilleri bakimindan sade bir yapiya sahiptir. Turkiye’nin ortalama yukseltisi en az olan bolgesidir. Bolge’deki en yuksek dag 2543 m ile Uludag’dir. Diger daglarin yukseltisi fazla degildir. Cogu 1000 m’nin altindadir. Karadeniz kiyilari boyunca Yildiz Daglari, Marmara denizi kiyilari boyunca ise IsIklar ve Koru daglari yer alir. Bu daglarin arasinda cevresine gore cukur ve nisbeten duz olan Ergene Havzasi vardir. Marmara Bolgesi’nin guney bolumunde ise Biga Daglari bulunur. Guney Marmara’da duzlukler ve ovalar genis yer tutar. Baslica ovalar, Yenisehir, Inegol, Bursa, Karacabey, Mustafa Kemalpasa , Balikesir ve Gonen ovalaridir. Ovalarin yukseltisi 300 m’nin altindadir.
Yersekillerinin sade olmasi ve ozel konumundan dolayi ulasim agi gelismistir. Bu durum ulkemizdeki endustri kuruluslarinin bir cogunun bu bolgede toplanmasina da yol acmistir. Yine sade olan yersekilleri ekili-dikili topraklarin oranini artirmistir. Bolgede ekili-dikili topraklarin orani % 30’u bulur. Ekili-dikili toprak orani en fazla olan bolgemizdir.

Jeolojik yapisi incelendiginde Trakya topraklarinda deprem olma olasiligi az, Anadolu’daki topraklarin da ise deprem olma olasiligi fazladir.

Akarsu ve Golleri
Sakarya’nin asagi kesimi, Meric Nehri, Susurluk Irmagi baslica akarsularidir. Bolgenin yukseltisinin az olmasi, akarsularin akis hizini azaltir. Bu nedenle bolge akarsularinin enerji potansiyeli azdir. Akarsularin denize dokuldukleri yerlerde kiyi akintilari fazla oldugu icin ya da tasidiklari malzemelerin buyuk bolumunu yatak egimlerinin az olmasindan dolayi alcak kiyi ovalarinda biraktiklari icin delta olusturmazlar.

Bolgenin baslica golleri: Manyas, Ulubat, Iznik, Sapanca, Buyuk Cekmece, Kucuk Cekmece ve Durusu (Terkos) golleridir. Bunlarin hepsi tatli su golu ozelligindedir.

Iklim ve Bitki Ortusu
Marmara Bolgesi iklim bakimindan tam bir gecis iklimi ozelligi gosterir. Bolgede Akdeniz iklimi, Karasal iklim ve Karadeniz iklimi gorulur. Iklim cesitliligi en cok olan bolgedir.

Bolgeye ortalama 600-700 mm yagis dusmektedir. Yillik ortalama sicaklik 14 -15 C dir. Kislar cok soguk gecmez. (3 – 6 C) Yazlar da asiri sicak degildir. (23 – 25 C) Marmara Denizi kiyilarinda ve Guneybati Marmara’da Akdeniz iklimi etkilidir. Yazlar sicak, kislar ise ilik gecer. Ancak, Karadeniz ikliminin etkisinden dolayi yaz aylari asil Akdeniz iklimindekl kadar kurak degildir. Kis sicakliklari enlemin etkisiyle tipik Akdeniz iklimindeki kadar yuksek degildir. Akdeniz ikliminin goruldugu bu yerlerde bitki ortusu makidir.

Marmara Bolgesi’nin Karadeniz kiyilari boyunca ise Karadeniz iklimi gorulur. Yazlar nisbeten daha serin ve yagisli gecer. Toplam yagis miktari da fazladir. Bu nedenle bu alanlar ormanliktir. Ergene Havzasi’nda ise karasal iklim goruldugunden bozkirlar genis yer tutar. Marmara Bolgesi, Turkiye ormanlarinin %13’une sahiptir. Bolgeler arasinda orman orani bakimindan 4. sirada yer alir.

Tarim ve Hayvancilik
Yersekilleri sade oldugu icin ekili-dikili alanlarin bolge yuzolcumune oraninin en fazla oldugu bolgedir. Tarim cogu yerde modern yontemlerle yapilir. Iklim cesitliligi bir cok tarim urununun yetismesine olanak saglamistir. Yetistirilen baslica tarim urunleri aycicegi, zeytin, sekerpancari, tutun, misir, pirinc, bugday, cesitli sebze ve meyvelerdir. Sakarya ve Izmit’te findik uretimi yaygindir.

Zeytin: Bolgenin ozellikle Akdeniz iklimi etkisi altindaki guney kiyilarinda Gemlik ve Mudanya cevresinde yetistirilir. Zeytin uretiminde Ege ve Akdeniz’den sonra ucuncu siradadir.
Aycicegi: Turkiye’de en yogun olarak bu bolgede yetistirilir. Ozellikle Trakya’nin ic kesimlerinde Ergene havzasinda yetistirilir. Turkiye toplam uretiminde % 84’luk pay ile birinci sirada bulunur.
Sekerpancari: Ozellikle Adapazari, Alpullu ve Susurluk civarinda yetistirilir.
Pirinc: Ergene ve Meric irmagi cevresinde yetistirilir.
Bundan baska kolza, uzum, sebze uretimi de onemlidir.

Bolgede bir cok tarim urunu yetistirilmesine ragmen nufus fazla oldugu icin bolge diger bolgelerden onemli olcude tarim urunu alir. Bolgede hayvancilik, buyuk olcude besicilik ve ahir hayvanciligi seklindedir. Hayvancilik daha cok Trakya’da ve Guney Marmara’da yapilir. En cok beslenen hayvan koyundur. Trakya’da mandiracilik gelismistir. Bolge et ve sut ihtiyacinin bir kismini diger bolgelerden karsilar. Bursa-Gemlik ve Istanbul’da ipek bocekciligi gelismistir. Trakya’da aricilik yaygindir.

Nufus ve Yerlesme
Marmara Bolgesi’nin nufusu 2000 verilerine gore 17.4 milyondur. Nufus sayisi ve yogunlugu en cok olan bolgedir. Turkiye’de kent nufusunun en fazla oldugu bolgedir.

Marmara Bolgesi’nin nufusunun fazla olmasinda; endustrinin ve ulasimin gelismis olmasi, iklim ve yersekillerinin elverisliligi ile tarim alanlarinin verimli olmasi etkili olmustur. Bolgede nufusun en yogun oldugu yerler Catalca-Kocaeli Bolumu ile Guney Marmara (Bursa cevresi) dir.

Bununla birlikte nufus yogunlugunun Turkiye ortalamasinin altinda oldugu yerler de vardir. Bu alanlardan biri Yildiz Daglari Bolumu’dur. Bu bolumde nufusun az olmasinda; tarim alanlarinin sinirli olmasi, sanayi kuruluslarinin az olmasi, arazinin daglik olmasi ve onemli yollara ttzak kalmasi gibi faktorler etkilidir. Ayrica Canakkale cevresinde de nufus seyrektir. Marmara Bolgesi’nde, nufus artisi, dogum oranindan cok fazladir. Bu durum bolgenin asiri goc almasina baglidir.

Madenler ve Endustri
Marmara Adasi ve Bilecik’te mermer, Uludag’da volfram, Susurluk’ta bor, Canakkale cevresinde linyit ve barit, Kirklareli ve Silivri cevresinde dogalgaz cikarilir.

Marmara Bolgesi, Turkiye’de endustrinin en cok gelistigi bolgedir. Endustri alaninda enerji tuketimi en fazla olan bolgedir. Bolgedeki baslica endustri tesisleri sunlardir:
Dokuma: Bursa-Gemlik ve istanbul
Seker Fabrikasi: Alpullu, Susurluk, Sakarya
Yag Fabrikasi: Edremit, Tekirdag, Gemlik, Kirklareli, Edirne
Konfeksiyon: Istanbul, Bursa, Bilecik
Gubre Fabrikasi: Izmit, Bandirma
Cam Fabrikasi: Istanbul, Kirklareli
Otomobil Fabrikasi: Bursa, Istanbul, izmit, Adapazari
Kagit Fabrikasi: Balikesir, Yalova

Turizm
Dogal guzellikleri ve tarihi eserleriyle istanbul ve Bursa onemli turizm merkezleridir.
Turizm faaliyetleri yil boyunca devam eder. Bu durumun olusmasinda Istanbul ve Bursa gibi merkezlerin tarihi ve kulturel merkez ozelligi tasimasi ve Turkiye’nin en onemli hava limaninin bu bolgede bulunmasi etkili olmustur. Ayrica kaplicalar ve Uludag onemli turizm alanlaridir. Marmara Denizi’nin kuzey ve guney (Erdek cevresi) kiyilari deniz turizmi bakimindan cok gelismistir. Bursa, Yalova, Balikesir ve Canakkale’de kaplica turizmi de gelismistir.

Bolgenin Bolumleri

1. Yildiz Daglari Bolumu
Marmara Bolgesi’nin kuzeybatisi orta yukseklikteki Yildiz Daglari’ndan olusur. Bu daglar Karadeniz’e paralel uzanir. Bolumun Karadeniz kiyilarinda Karadeniz iklimi gorulur. Nemlilik fazladir. Ormanlar genis yer tutar. Yildiz Daglari’nin Ergene Havzasina bakan yamaclarinda yagis azalir. Iklim farklilasir.

Bolumun ic ve bati kesiminde aycicegi, sekerpancari, misir, tahil ve patates uretilir. Kucukbas hayvancilik ve besi hayvanciligi onemlidir.

Ormancilik ve orman urunleri onemli bir gelir kaynagidir. Bolumde Pinarhisar’da cimento fabrikasi, Trakya cam fabrikasi vardir. Nufusu seyrektir. Nufusun seyrek olmasinda bolumun daglik olmasi, tarim alanlarinin azligi, ana yollara sapa kalmasi ve bolumde sanayinin yeterince gelismemis olmasi etkili olmustur.

2. Ergene Bolumu
Bolum Ergene Havzasi’ni icine alir. Guneyinde Tekirdag ve Koru daglari yer alir. Orta kesimi cevresine gore yersekilleri bakimindan daha sadedir. Deprem olasiligi azdir.

Marmara Bolgesi’nin en soguk ve en az yagisli bolumudur. Hakim bitki ortusu bozkirdir. Karasal iklim etkilidir. Yersekillerinin sade olmasi, tarim alanlarinin genis olmasina yol acmistir. Turkiye’de en fazla aycicegi yetistirilen bolum burasidir. Ayrica, bugday, misir, pirinc, sekerpancari uretimi yapilir. Bagcilik onemlidir.

Bolumde kucukbas hayvancilik onemlidir. Mandiracilik gelismistir. Aricilik yapilir.
Ergene Bolumu’nun yersekilleri sadedir. Bu nedenle Turkiye’yi Avrupa’ya baglayan kara ve demiryollari bu bolumden gecer.
Tekirdag’da sarap fabrikasi vardir. Cerkezkoy’de tekstil, dokuma, makina sanayii gelismistir. Hamitabat’ta cikarilan dogalgazdan elektrik uretilir. Aycicek yagi fabrikalari vardir.

3. Catalca-Kocaeli Bolumu
Catalca ve Kocaeli Yarimadalari ile Sakarya Ovasi’ndan olusur. Ortalama yukseltisi azdir, daha cok platolarla kaplidir.
Bolumde Buyuk ve Kucuk Cekmece kiyi set golleri yer alir. Ayrica Sapanca golu bulunmaktadir.

Catalca ve Kocaeli yarimadalarinin Karadeniz kiyilari boyunca Karadeniz iklimi gorulur. Buralar ormanlik olup nufus bakimindan seyrektir. Bolumun Marmara denizi kiyilari boyunca Akdeniz Iklimi etkilidir. Bitki ortusu makidir. Nufusun en yogun oldugu yer bu kiyilardir.
Bolumde sekerpancari, tahil, misir, aycicegi, tutun uretilir. Sakarya’da findik uretimi vardir.

Istanbul Turkiye’nin en buyuk endustri, ticaret, bankacilik, turizm, ulasim ve kultur merkezidir. Endustride cesitlilik cok fazladir. Bunlarin baslicalari; konfeksiyon, dokuma, otomotiv, cam, kundura, ilac, kimya, gubre, deri ve besin endustrileridir. Izmit’te Ipras petrol rafinerisi, Yarimca’da petro-kimya sanayii vardir. Endustrinin gelismis olmasi nedeniyle Turkiye’nin her yerinden buraya goc gelmektedir. Bolum nufus miktari ve nufus yogunlugu bakimindan Turkiye’de birinci siradadir. Bu durum konut sIkintisina yol acmaktadir.

4. Guney Marmara Bolumu
Marmara Bolgesi’nin ve Marmara Denizi’nin guneyindeki topraklarini kapsar. Bolumde Biga Daglari, Samanli Daglari ve Uludag en yuksek yerlerdir. Ovalar oldukca fazladir. Yenisehir, Inegol, Bursa, Karacabey, Balikesir, Gonen ovalari en onemli ovalardir. Bu ovalarda tarim gelismistir.
Bolumde yer alan Ulubat, Manyas ve Iznik golleri tektonik gollerdir ve sulari tatlidir.

Aycicegi, sekerpancari, misir, bugday alanlari ile sebze ve meyve bahceleri bulunur. Gemlik ve Mudanya cevresinde zeytinlikler cok genis alanlara yayilmistir.

Kucukbas hayvancilik onemlidir. Ipek bocekciligi gelismistir. Bolumun en gelismis sehri Bursa’dir. Burasi bir tarim ve sanayi kentidir. Bursa’da dokuma, otomotiv, konserve endustrisi gelismistir. Balikesir’de cimento ve kagit fabrikasi, Bandirma’da gubre fabrikasi vardir. Guney Marmara Susurluk havzasinda bor mineralleri, Marmara Adasi’nda mermer, Biga ve Can’da linyit cikartilir. Yalova kaplicalariyla unludur.

ALİNTİ ~

Forum	Bilgilendirme
Powered by vBulletinÂ® Version 3.8.6 Copyright Â©2000 - 2023, Jelsoft Enterprises Ltd. ForumBizim.Com Forum Sahibi: ForumBizim	5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu geregince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)